Kleine partijen vaker doorslaggevend voor meerderheid: 'Onze zetels doen ertoe'
In dit artikel:
Het versplinterde beeld in de nieuwe Tweede Kamer geeft kleine fracties onverwachte invloed: van de vijftien partijen hebben er zeven slechts drie zetels of minder, waardoor coalitie- of meerderheidsvorming vaak afhangt van partijen met twee, één of drie zetels. Voor een Kamermeerderheid zijn 76 stemmen nodig; meerderheden van net onder die grens zorgen dat de kleintjes regelmatig de beslissende stem leveren.
Een recent voorbeeld speelde zich deze week af bij de stemming over het Mercosur-handelsverdrag: waar de Kamer het verdrag vorig jaar nog verwierp, leidde een VVD-voorstel deze keer tot een krappe meerderheid — met 50PLUS als doorslaggevende partij. 50PLUS-leider Jan Struijs benadrukt dat de twee zetels van zijn partij “ertoe doen”; sinds de beëdiging van het nieuwe parlement, iets meer dan een maand geleden, wordt zijn fractiekamer vaak benaderd door andere partijen die steun zoeken of willen weten waarom 50PLUS voor of tegen stemt.
Ook Denk (drie zetels) merkt dat andere fracties vaker contact zoeken; leider Stephan van Baarle ziet het als passend dat kleine partijen verantwoordelijkheid nemen. ChristenUnie-leider Mirjam Bikker (drie zetels) zegt dat de nieuwe samenstelling een ander evenwicht op dossiers vereist en wijst op een eerdere krappe Kamermeerderheid rond een motie die stelt dat artikel 1 van de Grondwet — het discriminatieverbod — zwaarder moet wegen dan de vrijheid van onderwijs uit artikel 23. Zij vindt het schrijnend dat zo’n besluit op zo’n smalle marge valt en pleit voor breder draagvlak bij belangrijke kwesties.
Ook tijdens de lopende formatie blijven de kleintjes relevant: informateur Rianne Letschert ontving alle kleine partijen en D66-leider Rob Jetten erkent dat onvoorspelbare stemmingen en beslissende fracties met twee zetels de toekomstige bestuurlijke verhoudingen sterk kunnen beïnvloeden. Dit versterkt het belang van overleg en compromis in een politiek landschap met veel partijen.