Klein geschapen naaktslak is nieuw voor Nederland

In dit artikel:

Op 31 oktober 2023 ontdekte bioloog Onno Calf (Naturalis) op zijn balkon in Voorschoten een naaktslak die aanvankelijk leek op de al bekende, niet‑inheemse Spaanse aardslak (Ambigolimax valentianus). Bij DNA‑barcoding, onderdeel van het grote ARISE‑project van Naturalis waarbij vrijwilligers en experts tienduizenden Nederlandse soorten verzamelen om een genetische referentiedatabase op te bouwen, bleek het echter vrijwel zeker om Ambigolimax parvipenis te gaan — een soort die hiermee voor het eerst in Nederland is aangetroffen. Slakkenexpert Ton de Winter bevestigde de identificatie; men vermoedt dat de soort al veel vaker voorkomt, maar tot nu toe steeds als A. valentianus is aangemerkt.

Kenmerkend voor Ambigolimax‑slakken zijn twee parallelle donkere lijnen over de mantel, variërend in scherpte en aanwezigheid; kleuren schommelen van beige/rozebruin tot geelachtig of grijs, en volwassen dieren worden vaak geler met meer vlekken. Lengte tot circa 8 cm. In het veld zijn de twee Ambigolimax‑soorten moeilijk van elkaar te onderscheiden. De dieren leven in warme tuinen, parken en bossen en eten zowel jonge groene scheuten als oud blad en dood organisch materiaal.

De wetenschappelijke naam betekent letterlijk ‘kortpiemelige aardslak’. Voor een Nederlandse naam is nog geen definitieve keuze gemaakt; Calf stelde luchtig ‘balkonkruiper’ voor en benadrukt dat deze vondst laat zien dat er zelfs in stedelijke, alledaagse plekken nog nieuwe waarnemingen te doen zijn. Het voorval illustreert ook het belang van de DNA‑databank van Naturalis: betere genetische referenties maken het mogelijk soorten nauwkeuriger te herkennen en dragen zo bij aan onderzoek en natuurbehoud.