Kinderhartcentrum in crisis: operaties stopgezet wegens verstoorde verhoudingen
In dit artikel:
Het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) heeft voor onbepaalde tijd alle geplande operaties aan aangeboren hartafwijkingen bij kinderen en volwassenen opgeschort. De maatregel geldt voor de komende maanden en volgt op meldingen van twee medewerkers over problemen rond sociale veiligheid, de werksfeer en de kwaliteit van zorg en wetenschap binnen het hartcentrum. Patiënten worden voorlopig verwezen naar de andere Nederlandse centra in Utrecht, Leiden, Amsterdam en Rotterdam.
Bestuursvoorzitter Ate van der Zee licht toe dat hoogcomplexe hartoperaties alleen onder optimale omstandigheden moeten plaatsvinden; die voorwaarden zijn volgens het UMCG nu niet volledig gewaarborgd. Het ziekenhuis voert ongeveer vijftig ingrepen per kwartaal uit aan aangeboren hartafwijkingen. Sommige operaties kunnen worden uitgesteld, andere worden overgeplaatst, maar het exacte aantal getroffene is nog onduidelijk.
De Patiëntenfederatie noemt het besluit ingrijpend voor de regio, maar noodzakelijk, en dringt aan op meer transparantie over kwaliteit en veiligheid om herhaling en onzekerheid voor patiënten te voorkomen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) publiceert binnenkort een rapport over de kwaliteit in het centrum; de IGJ bracht half juli al een controlebezoek.
Achtergrond van de crisis zijn jarenlange discussies over concentratie van kinderhartchirurgie in Nederland. Voormalig minister Ernst Kuipers wilde twee van de vier centra samenvoegen vanwege een krappe schaarste aan kinderhartchirurgen en hoge werkdruk, maar een rechter blokkeerde dat begin 2024. De Nederlandse Zorgautoriteit signaleerde eerder ernstig verstoorde verhoudingen tussen kinderhartchirurgen en hun teams. In Groningen zijn inmiddels kinderhartchirurgen vertrokken; één chirurg heeft aangegeven per 1 oktober naar het LUMC te verkassen.
Een extra complicerende factor is dat geen enkel Nederlands centrum de volumenorm haalt voor operaties bij pasgeborenen (minimaal 60 per jaar): Erasmus MC 49, LUMC 48, UMC Utrecht 30 en UMCG 28. Die lage aantallen liggen ten grondslag aan het concentratievraagstuk, omdat voldoende caseload essentieel wordt geacht voor het behoud van expertise bij deze extreem complexe ingrepen. Poliklinische afspraken, acute zorg en niet-chirurgische procedures zoals hartkatheterisaties blijven in Groningen doorgaan; ook volwassen hartoperaties zonder aangeboren afwijking worden niet getroffen.