Kieskeurige ijsberen eten alleen blubber: "Andere dieren smullen van de restjes"

In dit artikel:

Canadese onderzoekers hebben voor het eerst in kaart gebracht hoeveel voedsel ijsberen achterlaten en welke soorten daarvan profiteren. Wereldwijd worden de ongeveer 25.400 ijsberen geschat jaarlijks gezamenlijk goed voor circa 7,6 miljoen kilogram aan achtergebleven prooiresten. IJsberen eten vooral de blubber van zeezoogdieren; van een zeehond van 60 kilo verdwijnen gemiddeld 20–30 kilo direct, de rest wordt vaak verlaten. Volgens de studie blijft ongeveer 50% van een vangst liggen, waarvan zo’n 30% bruikbaar is voor aaseters.

Minstens elf gewervelde soorten profiteren van die restjes, met poolvossen als belangrijke begunstigden. Ook zeevogels zoals ivoormeeuwen, zilvermeeuwen en de zogenoemde grote burgemeester volgen ijsberen om van kadavers te eten. Omdat ijsberen grote hoeveelheden eetbaar materiaal achterlaten fungeren ze dus als een voedselleverancier voor het hele Noordpool-ecosysteem.

Het Nederlandse poolbioloog Maarten Loonen (Rijksuniversiteit Groningen), die deeltijds op Spitsbergen werkt, wijst erop dat het aantal ijsberen lastig te schatten is: hun witte vacht bemoeilijkt detectie met warmtebeelden en op foto’s vallen ze vaak weg tegen het ijs. Bovendien staat de soort onder druk door klimaatverandering: langere ijsvrije periodes maken jagen lastiger en vergroten afstanden naar het pakijs. Een satellietgevolgde beer zwom recent 150 km van Spitsbergen maar keerde terug omdat het pakijs 300 km verderop lag.

Omdat ijsberen zo’n centrale rol vervullen in de voedselketen, kan hun achteruitgang gevolgen hebben voor veel andere arctische soorten. Bescherming in gebieden als Spitsbergen heeft lokaal geleid tot minder mensenschuw gedrag, maar het veranderende landschap vormt een grotere bedreiging voor het voortbestaan en de ecologische functie van de soort.