Kersverse premier van Japan staat voor grootste test: Trump is op bezoek
In dit artikel:
In Tokio zijn de straten en stations afgezet met uitzonderlijke veiligheidsmaatregelen voor het bezoek van president Trump: vuilnisbakken dichtgeplakt, treinkluisjes buiten gebruik, speurhonden op drukke perrons en ruim 18.000 agenten ingezet. Trump houdt er een zeldzaam beleefdheidsmoment met keizer Naruhito; tegelijk moet de pas benoemde premier Sanae Takaichi hem overtuigen van Japanse betrouwbaarheid als Amerika’s belangrijkste Aziatische bondgenoot.
Takaichi werd zes dagen eerder premier na een krappe parlementaire overwinning en het uiteenvallen van de lange coalitie met Komeito. Ze leidt nu een minderheidskabinet samen met Nippon Ishin en staat voor haar grootste test: een onvoorspelbare Amerikaanse president sussen terwijl ze thuis politiek wankelt. Haar korte boodschap aan Washington: Japan blijft loyaal. Concreet kondigt Tokio aan het defensiebudget dit jaar op te voeren naar 2 procent van het bbp, twee jaar eerder dan gepland — een belangrijke breuk met de pacifistische traditie van het land. Washington eist echter nog meer; sommige Amerikaanse beleidsmakers dringen aan op uitgaven tot 5 procent, een doel dat Japan economisch niet kan dragen.
Om Trump te paaien zoekt Takaichi ook materiële toezeggingen: versnelde wapeninkopen uit de VS en een versnelling van de defensieopbouw. Tegelijk lopen de economische onderhandelingen stroef: het eerder afgesproken investeringspakket van 550 miljard dollar haperde over uitvoering en beslissingsmacht. Waar in de overeenkomst een Amerikaanse commissie investeringsdoelen zou kiezen op basis van voorstellen, lijkt Trump te denken dat hij zelf het laatste woord heeft — een misverstand dat Takaichi diplomatiek moet rechtzetten.
Op strategisch vlak tekenen Japan en de VS een intentieverklaring over samenwerking in scheepsbouw en zeldzame aardmetalen om de afhankelijkheid van China te verminderen. Maar Takaichi manoeuvreert voorzichtig: te felle provokes richting China of Zuid-Korea kan herstelde relaties snel schaden; haar afzien van een bezoek aan het controversiële Yasukuni-heiligdom toont die terughoudendheid.
Takaichi profiteert politiek van een hoge instemming (rond 65 procent in peilingen) en van haar connectie met de vermoorde ex-premier Shinzo Abe — Trump ontvangt symbolisch een van Abes golfclubs — maar blijft intern kwetsbaar zonder Abe’s meerderheid. De ontmoeting in Tokio is dus een diplomatisch spel met hoge inzet: nationale veiligheid, enorme investeringen en het bewaren van evenwicht in een gevoelige regio.