Kerstin Schweighöfer: 'Journalist en woordvoerder zijn vaak vier handen op één buik'

In dit artikel:

Correspondent Kerstin Schweighöfer, die al meer dan dertig jaar in Nederland woont en voor Duitse media als ARD, Deutschlandfunk en de Frankfurter Allgemeine Zeitung werkt, beschrijft Nederland als een land dat bij Duitsers bekendstaat om zijn tolerantie en informele omgangsvormen. Dit imago wordt vooral gekoesterd in de Duitse grensregio’s, waar Nederland nog altijd als populair vakantieland wordt gezien. Schweighöfer wijst echter ook op minder fraaie kanten, zoals milieuproblemen en luchtvervuiling, die vaak onderbelicht blijven in het positieve beeld.

Nederlandse journalistiek onderscheidt zich volgens haar door een grotere nadruk op de stem van het volk; het nieuws begint vaak met meningen van gewone burgers, voordat deskundigen aan het woord komen. Dit contrasteert met Duitse nieuwszenders, waar de verslaggeving korter en feitelijker is. Ook verschillen Nederlandse talkshows qua sfeer: ze zijn gemoedelijker en confronteren politici minder hard, terwijl in Duitsland kritische vragen standaard zijn. Schweighöfer benadrukt dat in Nederland de relatie tussen journalisten en woordvoerders vaak hechter en vriendelijker is dan in Duitsland, waar zij elkaar soms als tegenstanders zien.

De losse Nederlandse aanpak zorgt volgens haar ook voor meer toegankelijke interviews. Ze noemt het voorbeeld van een gesprek met een topman van Randstad, die zelf koffie maakte en zonder entourage sprak — iets wat in Duitsland ondenkbaar zou zijn. Tegelijkertijd wijkt Nederland af in de omgang met teksten na interviews; hier is het gebruikelijk dat geïnterviewden stukken mogen inzien, terwijl Duitse journalisten dit als een bedreiging voor hun onafhankelijkheid ervaren.

Over de taalstijl zegt Schweighöfer dat Nederlandse journalisten direct en eenvoudig communiceren, terwijl Duitse verslaggeving vaak omslachtiger en met meer ingewikkelde woorden is. Voor feitelijke nieuwsvoorziening waardeert ze vooral Deutschlandfunk en kranten als Die Zeit, die naast harde journalistiek ook aandacht besteden aan menselijke thema’s zoals opvoeding en gezondheid. Hiermee schetst Schweighöfer een genuanceerd beeld van zowel de sterke als zwakkere kanten van de Nederlandse journalistiek en cultuur vanuit het perspectief van een lange tijd waarnemend buitenlandse correspondent.