Jongerengeweld Zwijndrecht en Beverwijk 'wordt online extra aangezwengeld'
In dit artikel:
In Zwijndrecht zijn vier jongeren (16–18 jaar) aangehouden na een reeks geweldsincidenten die escaleerden nadat op 19 september een 17‑jarige zwaar gewond raakte bij een steekpartij. Daarna volgde onder meer een explosie bij een woning; de burgemeester benoemde uit voorzorg vier wijken tot veiligheidsrisicogebied. De zaak wordt in het artikel in verband gebracht met soortgelijke onrust in Beverwijk en Heemskerk, waar scholen tijdelijk dichtgingen uit vrees voor geweld en waar filmpjes van vernedering en mishandeling via sociale media circuleerden.
Criminoloog Shanna Mehlbaum beschrijft dit fenomeen als "hybride straatgeweld": conflicten die online beginnen, worden aangewakkerd door gedeelde beelden en vervolgens in de echte wereld uitgevochten. Haar onderzoek laat zien dat dit patroon zich in heel Nederland voordoet — niet alleen in kansarme stadsdelen — en vaak buiten het zicht van ouders, scholen en politie blijft. Platformen als Snapchat en TikTok versterken de dynamiek omdat ze het snel en breed delen van video's vergemakkelijken; daardoor bereikt het geweld een groter publiek en neemt de druk op betrokkenen toe.
Mehlbaum wijst op twee belangrijke sociale mechanismen: jongeren melden zichzelf of anderen zelden uit angst als "snitch" te worden bestempeld en daarna doelwit van vergelding te worden; daarnaast zoeken jongeren op social media status en "credits" door te laten zien dat ze zich kunnen weren, wat wraakhandelingen kan stimuleren. Soms beginnen ruzies klein — een blik, een opmerking — maar door online opjutting en groepen die confrontatie aansporen, kan het snel escaleren en ook willekeurige passanten tot slachtoffer maken.
Preventie is volgens de deskundige meer dan extra politietoezicht alleen: er is behoefte aan meer zicht op wat er online gebeurt en aan structureel gesprek tussen ouders, scholen, gemeente en jongeren over online conflicten en hulpmogelijkheden. Het idee om versleutelde chats te scannen stuit op privacybezwaren, ook voor kinderen, wat beleidskeuzes bemoeilijkt.
De politie Noord‑Holland meldt dat huisbezoeken en gesprekken op scholen na de incidenten in Beverwijk hebben bijgedragen aan het terugdringen van onrust; extra zichtbaarheid op straat en in klaslokalen hielp om de rust grotendeels te herstellen.