Jongeren herkennen online oplichting minder goed dan ze zelf denken

In dit artikel:

Vier op de tien Nederlanders overschatten hun vermogen om nep en echt online materiaal te onderscheiden, blijkt uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Justitie en Veiligheid onder 1.800 deelnemers. Vooral jongeren onder de 34 jaar voelen zich het meest bekwaam in het herkennen van misleiding, terwijl zij tegelijkertijd kwetsbaarder blijken dan oudere groepen. De proefpersonen kregen e-mails, sms'jes, WhatsApp-berichten, websites en videoboodschappen voorgelegd; bij de helft waren er aanwijzingen van vervalsing toegevoegd, waaronder een deepfake-video met illusionist Victor Mids.

Bij het beoordelen van echtheid letten mensen vooral op taalgebruik, wie de afzender is en of er onlogische of haastige verzoeken in het bericht staan. Veel respondenten gaan er bovendien van uit dat online oplichting alleen maar vaker en moeilijker te herkennen zal worden. Met de campagne "Laat je niet Interneppen" wil de overheid burgers hiervoor waarschuwen: kleine verschillen tussen echt en nep gecombineerd met zelfoverschatting vergroten het risico dat iedereen slachtoffer kan worden, aldus demissionair minister Van Oosten.

De politieadviezen zijn praktisch: neem geen overhaaste beslissingen door druk of spoedeisend taalgebruik, verifieer de afzender en bouw tijd in om feiten na te kijken. Vraag eventueel een vertrouwd persoon om mee te kijken en vertrouw je gevoel niet? Klik dan weg. Extra context: met de toenemende beschikbaarheid van deepfake- en social-engineeringtechnieken wordt kritisch kijken en dubbele controle steeds belangrijker om financiële of persoonsgegevensverlies te voorkomen.