Jetten geeft het toe: "In campagnetijd zeg je dingen om stemmen te winnen" - VVD kan volgens hem gewoon met GroenLinks-PvdA regeren
In dit artikel:
D66-leider Rob Jetten veroorzaakte opschudding door in een camera-interview te zeggen dat campagnebeloften vaak marketing zijn en dat na de verkiezingen andere verantwoordelijkheden beginnen. Hij stelde dat de VVD best kan samenwerken met GroenLinks en de PvdA, ook al beloofden de liberalen tijdens de campagne het tegenovergestelde. Met zijn zin “In campagnetijd is het ook belangrijk dat partijleiders vanuit hun idealen proberen zoveel mogelijk stemmen binnen te slepen. En nu hebben we een andere verantwoordelijkheid, namelijk zorgen dat dit land weer in beweging komt” gaf Jetten volgens de auteur een onbedoelde inkijk in hoe Haagse politiek functioneert.
De columnist leest Jettens opmerking als een bekentenis dat verkiezingsretoriek theater is: partijen voeren in campagnes harde tegenstellingen op, maar zoeken daarna compromis en machtspartijen vormen coalities die weinig principieel verschillen. Die handelwijze zou het vertrouwen van kiezers ondermijnen omdat beloften tijdens de campagne niet serieus worden nagekomen. De schrijver beschuldigt gevestigde partijen (D66, VVD, GroenLinks, PvdA) van karteldenken: publiekelijk concurreren, maar in de praktijk samen regeren en beleid voeren dat weinig afwijkt, ongeacht welke leiders aan de top staan.
Tegelijk contrasteert de tekst deze partijen met partijen als PVV, FVD, SGP en BBB, die volgens de columnist wél betrouwbaar overkomen omdat ze zeggen wat ze menen. De kernkritiek is dat Jettens eerlijkheid — dat campagne en coalitievorming twee verschillende bezigheden zijn — juist aantoont waarom kiezers zich bedrogen voelen: verkiezingen zouden indruk wekken op keuzevrijheid, maar leveren vaak “dezelfde” politiek op.
Kortom: het artikel gebruikt Jettens uitspraak als symptoom van een breder probleem in de Nederlandse politiek: een kloof tussen verkiezingsbeloften en achteraf gemaakte compromissen, waardoor het vertrouwen in de gevestigde partijen afneemt en anti-establishmentpartijen aan aantrekkingskracht winnen. Een kanttekening is dat coalitievorming onderdeel is van het Nederlandse meerpartijenstelsel, waar compromis vaak onvermijdelijk is om te kunnen besturen.