Jetten en Bontenbal presenteren een Haags verhaal voor Haagse mensen
In dit artikel:
Henri Bontenbal en Rob Jetten hebben een gezamenlijke beleidsnota gepresenteerd getiteld "Samen aan de slag voor een sterker Nederland". De publicatie, gelanceerd tegelijk met een persconferentie van Sybrand van Haersma Buma, is vooral bedoeld als beleidsaanzet en geeft een geruststellend, technisch-politiek beeld van oplossingen voor uiteenlopende dossiers. Terwijl Vladimir Poetin zich elders fel uitsprak over oorlogsdreiging en Trumps vredesplan afwees, blijft Den Haag volgens de auteur in kalme, bekende politieke banen varen.
De nota bevat veel bekende Haagse recepten: mixen van kernenergie en wind, meer Europese samenwerking, deregulering om woningbouw en ondernemerswerk te stimuleren, en financiële prikkels om ongezond of milieu-onvriendelijk gedrag te ontmoedigen. Andere kernpunten zijn:
- boeren krijgen veel vrijheid in het naleven van stikstofregels;
- asielzoekers krijgen initiële verblijfsvergunningen van drie jaar en worden meteen geacht te participeren;
- vereenvoudiging van belastingen en toeslagen;
- activering van uitkeringsgerechtigden, inclusief WIA-gerechtigden;
- alleen wetenschappelijk bewezen medicatie/therapieën in de zorg vergoeden;
- opbouw van een geavanceerde Europese defensie-industrie, met vrijwilligers voor het leger of anders selectieve dienstplicht;
- herintroductie van een Nationale Investeringsbank en doelstelling om 100.000 woningen per jaar te realiseren.
De schrijver prijst het net ogende en vertrouwenwekkende karakter van het stuk, maar hekelt tegelijk het Haagse karakter: veel clichés, weinig verrassende analyse en een duidelijke focus op beleidsnota’s in plaats van op de leefwereld van burgers. Kritiekpunten zijn vooral procedureel en inhoudelijk: Bontenbal en Jetten zouden vooral belangenbehartigers, lobbyisten en niet-controversiële experts hebben geraadpleegd, terwijl ervaringsdeskundigen—daklozen, vluchtelingen, slachtoffers van het toeslagenschandaal of van schuldenproblematiek—ontbraken. Belangrijke thema’s als omvangrijke drugshandel en de zwarte economie komen niet aan bod.
Verder stelt de auteur scherpe vragen die in de nota onbeantwoord blijven: wie betaalt en bouwt de infrastructuur (zoals schuilkelders of het stroomnet), hoe realistisch zijn keuzes voor kerncentrales in Zeeland, wie ontkomt aan een selectieve dienstplicht, en hoe motiveer je integratie met korte verblijfsvergunningen? De conclusie is dat het document als beleidskader bruikbaar is binnen de Haagse rituelen, maar dat het te weinig echte maatschappelijke input en kritische dwarsdenkers bevat. Tot slot waarschuwt de auteur dat zaken als het toeslagenschandaal en de Groningen-gasaffaire niet uit het publieke oog mogen verdwijnen.