Jesse (34) uit Darp sneuvelt in loopgraaf Oekraïne. Nabestaanden: Buitenlandse Zaken deed niets voor ons
In dit artikel:
Nederlandse politici noemen de weerstand van Oekraïne vaak „onze oorlog”, maar nabestaanden van een Nederlandse vrijwilliger vertellen in de nieuwe documentaire Jesse’s Strijd dat het ministerie van Buitenlandse Zaken hen nauwelijks heeft geholpen toen hun geliefde omkwam. „Bij consulaire zaken hebben ze niets voor me gedaan, daar ben ik heel boos over geweest”, zegt Maaike, de vriendin van Jesse.
Jesse, afkomstig uit Darp en ex-militair met missies in Afghanistan en Mali, vertrok na de Russische invasie van februari 2022 naar Oekraïne omdat hij vond dat het ook de Nederlandse democratie raakte. In mei 2024 verdween hij na een korte app: hij zou „een paar dagen weg” zijn. Enkele dagen later werd het stil. Een jaar lang volgen filmmakers Sinan Can en Daniëlle van Lieshout wat er daarna gebeurde: Jesse sneuvelde op 34‑jarige leeftijd in een loopgraaf in een bos in de Donbas, bij gevechten rond Chasiv Yar.
Collega-strijders en drones lokaliseerden lichamen tussen de bomen. Hoewel het uitgangspunt is om kameraden terug te halen, lukte het mede door gevaarlijke omstandigheden pas na vijf dagen om Jesse’s lichaam veilig te stellen; de repatriëring naar Nederland kostte zijn nabestaanden uiteindelijk drie weken en veel organisatorische moeite. Volgens Maaike en de makers kwam er geen concrete hulp van Den Haag, terwijl de Oekraïense regering Jesse postuum een medaille voor moed gaf.
Het geval past in een groter beeld: tientallen Nederlanders hebben zich bij buitenlandse eenheden aangesloten, vaak gedreven door idealen en een sterk moreel kompas; Buitenlandse Zaken registreert het aantal vertrekkers niet, maar telt wel zes gesneuvelden. Documentairemakers zeggen dat buitenlandse vrijwilligers vaak op risicovolle posities werden ingezet en bekritiseren dat de Nederlandse overheid niet meer deed om een dode strijder terug te halen — een standpunt dat contrasteert met eerdere repatriëringen van mensen uit andere conflictgebieden.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat er wel contact is geweest, maar benadrukt dat hulp in oorlogsgebied zeer beperkt is omdat het reisadvies „rood” is. Men stelt dat dezelfde consulaire bijstand wordt geleverd als aan andere Nederlanders in Oekraïne en spreekt zijn medeleven uit.
Sinan Can en Van Lieshout namen Maaike mee naar plekken als Kiev (waar buitenlandse vrijwilligers verbleven), Zaporizja en het mortuarium waar de lijken werden behandeld; het bos waar Jesse viel is nog steeds in Russische handen en daardoor ontoegankelijk. Jesse’s Strijd is te zien op NPO Start (vanaf woensdag) en wordt op 15 december uitgezonden op NPO2 (BNNVARA).