Je online leven eindigt niet vanzelf: dit moet je regelen

In dit artikel:

Je online nalatenschap verdient net zoveel planning als de rest van je erfenis: e‑mail, social media, cloudbestanden, abonnementen en zelfs cryptomunten blijven anders vaak ongelabeld achter en kunnen nabestaanden voor problemen zetten. Zonder duidelijke afspraken blijven profielen online staan (soms confronterend), lopen accounts het risico gekraakt te worden en gaan waardevolle foto’s, wachtwoorden of crypto‑activa mogelijk verloren.

Breng eerst in kaart wat je bezit. Maak een overzicht (spreadsheet of beveiligde notitie) met alle accounts, inloggegevens, MFA‑methodes, herstelcodes en welke wensen je hebt voor elk item: verwijderen, overdragen, als herdenkingsprofiel zetten of veilig bewaren. Houd er rekening mee dat toegang vaak meer vraagt dan alleen gebruikersnaam en wachtwoord (sms‑codes, authenticator‑apps, back‑upkeys).

Leg je wensen vast. Een handgeschreven codicil (met datum en handtekening) voldoet formeel voor nalatenschap en kan je inventaris als bijlage hebben; een digitale executeur is alleen wettelijk erkend als die persoon expliciet in een notarieel testament wordt benoemd. Bewaar documenten zodanig dat een vertrouwenspersoon ze na overlijden kan bereiken: fysieke kluis is mogelijk, maar vaak onhandig bij regelmatige updates.

Bewaaropties:
- Simpele cloudopslag is praktisch maar minder veilig omdat de aanbieder decryptiesleutels beheert.
- Encryptie via tools als Cryptomator legt een versleutelde “kluis” binnen je cloudmap aan; deel wachtwoord en herstelcode met een vertrouwenspersoon.
- Wachtwoordmanagers centraliseren credentials; veel (1Password, Bitwarden, LastPass, NordPass) bieden noodtoegang voor vertrouwde contacten. Houd ook back‑ups van cruciale logins achter de hand.
- Notariële/digitale kluizen (De Nederlandse Notariskluis, Izimi in België) combineren beveiliging met juridische koppeling en overdrachtsmogelijkheden.

Platformhulp en verschillen:
- Google heeft Inactiviteitsvoorkeuren waarmee je na 3–18 maanden willekeurige delen van je account aan tot tien personen kunt vrijgeven of je account automatisch kunt laten verwijderen.
- Apple gebruikt een erfeniscontact; die persoon krijgt na overleggen van een overlijdensakte een speciale toegang en schakelt het oorspronkelijke account uit.
- Facebook, Instagram en LinkedIn bieden een herdenkingsstatus; sommige platforms verwijderen accounts na vaste inactiviteitsperioden (bijv. Google/Microsoft 2 jaar, Dropbox 1 jaar, X 30 dagen).

Cryptovaluta vereisen expliciete toegang: wie privésleutel of seed phrase bezit kan munten overzetten; bij beursaccounts zijn officiële documenten en verificatie nodig. Cryptomunten moeten worden opgenomen in de nalatenschapsaangifte en kunnen erfbelasting uitlokken; bij twijfel: juridisch advies.

Toegang tot apparaten en accounts na overlijden kan lastig zijn. Soms is een account nog ingelogd op een ander apparaat; iPhones kun je via Apple’s erfenisprocedure unlocken, Android kent beperkte opties (vind‑mijn‑apparaat, ADB als usb‑debugging actief). Voor Windows bestaan herstelmethoden (online herstel, live‑boottools, Hiren’s BootCD) of gespecialiseerde data‑forensische diensten.

Praktische vervolgstappen:
- Stel nu een complete digitale inventaris op en bepaal per item wat ermee moet gebeuren.
- Registreer noodtoegang in een wachtwoordmanager of zet een versleutelde Cryptomator‑kluis in je cloud.
- Overweeg notariële opslag of registratie voor extra zekerheid.
- Noteer MFA‑procedures en bewaar herstelcodes op een veilige, toegankelijke plek.

Kortom: plan je digitale nalatenschap actief, combineer technische beveiliging met juridische vastlegging en kies voor toegankelijke maar veilige overdrachtsroutes zodat je gegevens niet onnodig verloren gaan of nabestaanden voor lastige keuzes komen te staan.

Extra context: wetgeving blijft in beweging en verschilt per land; voor complexe zaken zoals grote hoeveelheden crypto of zakelijke accounts is juridisch en fiscaal advies verstandig.