Jarko en Jos voelen zich niet meer thuis bij hun kerk: 'Dit richt grote schade aan, vooral onder jongeren'
In dit artikel:
Jarko De Witte van Leeuwen (55) en zijn man Jos voelen zich verraden door hun kerk, de Mozaiek-gemeente in Veenendaal, nadat de leiding formeel heeft vastgehouden aan het standpunt geen huwelijken tussen gelijk geslacht te zegenen en lhbtq’ers uit te sluiten als voorganger. Het stel was jarenlang actief lid; Jarko hervond zijn geloof na een zegen bij zijn huwelijk in 2001 en de familie bezocht daarna verschillende PKN-gemeenten voordat ze zich aansloten bij Mozaiek vanwege de belofte van welkom zijn zoals je bent.
Mozaiek groeide vanaf 2012 uit van een huiskamerkerk tot veertien gemeenten; in Veenendaal trekt de dienst in evenementenlocatie de Basiliek wekelijks ongeveer vierduizend bezoekers. Juist die openheid en de levendige opzet trokken Jos en Jarko aan, die zich ook aansloten bij Love2Meet (L2M), een ontmoetingsgroep voor lhbtq’ers en hetero’s binnen de gemeente. Naarmate het onderwerp huwelijken voor paren van hetzelfde geslacht vaker ter sprake kwam, hoorden ze echter ook verhalen van stellen die niet mochten trouwen in de gemeente. De leiding stelde dat het onderwerp gevoelig lag en de gemeente er nog niet klaar voor zou zijn.
Voor het echtpaar was de breuk niet alleen beleidsmatig maar ook persoonlijk: tijdens een dienst werd een twaalfjarig jongetje dat homogevoelens deelde, door iemand van het gebedsteam aangevallen met woorden als “Satan, verlaat dit kind”, wat volgens Jarko impliciet neerkomt op de boodschap dat iemand niet goed is zoals die is. Ook voelen ze zich misbruikt als marketingmiddel: in promotiefilmpjes verscheen een homostel, terwijl de kerk nu volgens hen diezelfde groep niet volledig accepteert.
De beslissing en de sfeer eromheen hebben geleid tot verdeeldheid binnen de gemeente. Sommige leden verbergen teleurstelling en vertrekken; anderen blijven en benadrukken dat er ook vormen van acceptatie bestaan. L2M-voorman Daniel Roukema noemt de tegenstanders niet talrijk maar wel luidruchtig: volgens hen mag je zijn wie je bent, maar niet de relatie praktiseren. Margreet, een lid van dertien jaar, stapte uit uit woede over het uitsluiten van mensen op grond van geaardheid, mede omdat zij een homoseksuele zoon heeft en zich zorgen maakt over de impact op jongeren.
Die zorgen worden onderbouwd met cijfers: het Sociaal en Cultureel Planbureau laat zien dat lhbtq-jongeren veel vaker een zelfmoordpoging doen dan heterojongeren. Jarko en Jos vrezen dat uitsluiting en veroordelende boodschappen vooral kwetsbare jongeren schade toebrengen.
De kerkleiding noemt het jammer dat L2M zich terugtrekt en stelt dat L2M als landelijke groep niet paste bij het lokale beleid. Volgens de leiding is het al vanaf het begin besloten geen huwelijken van gelijkgeslacht te zegenen en dit beleid blijft gelden; tegelijkertijd zegt de kerk dat lhbtq’ers welkom zijn en dat men gelooft dat God van iedereen houdt. Over de gebedssluiting tegen het jongetje zegt de leiding dat zo’n uitspraak niet past binnen de cultuur van de gemeente en dat veiligheid en integriteit veel aandacht krijgen.
Jos houdt het bestuur van binnenuit verantwoordelijk en blijft lid om te blijven strijden tegen uitsluiting — hij blogt voor ruim 40.000 volgers over de kwestie. De kwestie legt een breder spanningsveld bloot tussen inclusieclaims van moderne kerken en behoudende interpretaties van doctrines, met directe gevolgen voor persoonlijke levens en de geestelijke gezondheid van jonge lhbtq’ers binnen die gemeenschappen.