Jan Dijkgraaf legt Rob Jetten genadeloos op de pijnbank: "Jammer Rob, je strategie ligt op straat - Dilan is weer in control"
In dit artikel:
Columnist Jan Dijkgraaf richt in zijn nieuwste "Briefje van Jan" scherpe kritiek aan D66-leider Rob Jetten naar aanleiding van de formatiechaos en het vertrek van informateur Hans Wijers. Dijkgraaf beschouwt Wijers’ aftreden — en met name het uitlekken van appjes waarin volgens hem denigrerende taal over VVD-leider Dilan Yesilgöz zou zijn gebruikt — als het moment waarop Jettens formatieplan openlijk ontmanteld werd.
Dijkgraaf schetst Wijers als iemand uit de bestuurlijke top die niet goed wist om te gaan met de felle journalistieke scherpte. De publicatie van de appberichten, waarin Yesilgöz ongunstig werd genoemd, toonde volgens hem een dubbelzinnigheid: D66 had zich eerder fel verzet tegen seksistische aanduidingen jegens vrouwelijke politici, maar nu bleek hetzelfde soort taal richting een VVD-leider naar voren te komen. Dat maakte het politiek onmogelijk om Wijers als informateur te handhaven.
Volgens Dijkgraaf heeft het schandaal uiteindelijk in de kaart van Yesilgöz gespeeld: de VVD is hierdoor weer "in control" en heeft haar onderhandelaarspositie versterkt. Belangrijker nog, stelt hij, legt het lek bloot wat Jettens strategie geweest zou zijn: koste wat kost een kabinet met sterke rol voor GroenLinks en PvdA forceren, waarbij de VVD slechts een marginale, gedempte rol zou krijgen. Nu die strategie bekend is, is samenwerking met de VVD volgens Dijkgraaf onhoudbaar — voor de VVD zou meedoen betekenen dat zij haar belangrijkste campagnobeloften en geloofwaardigheid zou opofferen.
Dijkgraaf sluit zijn brief af met een cynisch politiek advies: Jetten kan beter meteen proberen een links-centrisch kabinet te formeren met D66, GroenLinks-PvdA en eventueel het CDA, maar dat kabinet zal naar verwachting van korte duur zijn en nieuw gekrakeel en mogelijk vervroegde verkiezingen met zich meebrengen. De columnist gebruikt ironie en satire om te betogen dat D66 door communicatieve fouten de regie over de formatie is kwijtgeraakt en dat de politieke verhoudingen door het lek fundamenteel zijn verschoven.
Kort samengevat: Dijkgraaf ziet het Wijers-debacle als het moment waarop Jettens strategie onbruikbaar werd, de VVD politiek versterkt terugkeerde en D66 nu weinig andere keuze zou hebben dan te kiezen voor een links-centrale route die waarschijnlijk niet lang standhoudt.