Jongeren laten smartphone links liggen: 'Telefoon lenen voor Google Maps'
In dit artikel:
Generatie Z, geboren tussen 1997 en 2012, kiest steeds vaker bewust voor minder schermtijd en offline momenten. Uit onderzoek van Mortar Research in opdracht van Snapchat blijkt dat 70 procent van deze jongeren regelmatig hun smartphone bewust laat liggen en offline gaat. Ondanks dat 57 procent digitale technologie waardeert, zorgt 62 procent ervoor dat ze letten op hun mentale gezondheid en beperken ze hun telefoongebruik bewust. Deze trend uit zich onder meer in de opkomst van 'dumbphones' zoals Nokia- en Motorola-toestellen, die enkel basale functies bieden zoals bellen, sms’en en het spelletje Snake.
Een voorbeeld is de 23-jarige Jacob Verweijmeren uit Amsterdam, die na diefstal van zijn smartphone bewust koos voor een Nokia en zo meer geniet van zijn omgeving zonder afleiding van eindeloos scrollen. Hoewel hij enkele ongemakken ervaart, zoals het ontbreken van betaalmogelijkheden en navigatieapps, ervaart hij vooral voordelen in vermindering van digitale afleiding. Wereldwijd stijgt de verkoop van dergelijke eenvoudige telefoons snel; waar in 2019 nog 400 miljoen dumbphones werden verkocht, lag dit aantal in 2021 boven de miljard. Ook het zoekvolume naar dumbphones op Google is in 2024 fors gestegen.
Expert Renee van den Oetelaar benadrukt dat deze ontwikkeling geen tijdelijke fase is, maar een fundamentele verschuiving. Generatie Z verlangt naar offline ruimte vanwege de overstimulatie en mentale belasting die sociale media en constante online aanwezigheid veroorzaken. Verschillende algoritmes en het eindeloos vergelijken via influencers dragen bij aan deze digitale overprikkeling. Snapchat's General Manager Natascha Chamuleau wijst erop dat de digitale en offline wereld bij deze generatie juist door elkaar heen lopen en dat het cliché dat jongeren alleen maar op hun telefoon zitten, niet klopt.
Naast een afname in smartphonegebruik is ook een trend zichtbaar in de datingwereld. Generatie Z laat steeds vaker datingapps links liggen; 79 procent vermijdt deze apps in 2024. Dit heeft geleid tot een forse daling van de aandelenkoers van Match Group, het bedrijf achter onder meer Tinder. Onderzoeker Erinne Paisley van de Universiteit van Amsterdam stelt dat Gen Z zich bewust is van verslavende algoritmes en eerder kiest voor fysiek daten, zoals speeddaten in kroegen of hardloopgroepen voor vrijgezellen, omdat zij verlangen naar meer authentieke en romantische ontmoetingen dan via digitale platforms mogelijk is.
De generatie zoekt dus een evenwicht waarbij schermtijd en sociale media niet volledig worden vermeden, maar wel bewuster en met mate worden gebruikt. Sociale media blijven een belangrijke bron van creativiteit en cultuur, mits op een gezonde manier geïntegreerd in het dagelijks leven. Deze trend onder Gen Z weerspiegelt een bredere maatschappelijke beweging waarin jongeren zelf de regie nemen over hun digitale consumptie en voorkeur geven aan meer directe, offline ervaringen.