JA21-lijsttrekker Eerdmans: 'Ik denk dat wij op termijn de nieuwe VVD zijn, maar dan zoals die bedoeld was'
In dit artikel:
Joost Eerdmans ziet JA21 opklimmen tot potentiële regeringspartner en bereidt zich voor op een plek in het kabinet. Volgens peilingen zou zijn partij ongeveer dertien zetels kunnen halen, waardoor Eerdmans vaker het middelpunt van debatten is en meer verantwoordelijkheid draagt. In dit interview beantwoordt hij lezersvragen over partijstabiliteit, strafrecht, overheidsinkrimping, migratie en religieus-politieke kwesties.
Partijbestendigheid en leiderschap
Eerdmans benadrukt dat JA21 geen vluchtig succes wil zijn maar geleidelijke, stabiele groei. De partij heeft geleerd van eerdere interne onrust en overstappen — twee Kamerleden gingen twee jaar geleden naar BBB — en selecteert nieuwe mensen strenger. Nieuwe overstappers als Ingrid Coenradie en Diederik Boomsma passen volgens hem goed bij de formatie; Eerdmans profileert zichzelf als kapitein, met sterke medewerkers rondom hem en zonder dictatoriale leidersstijl.
Strafrecht en gevangeniscapaciteit
JA21 wil zwaardere straffen en vaker levenslang. Eerdmans erkent echter het praktische probleem: cellentekort is nijpend en structureel. Zonder flinke extra investeringen in detentiecapaciteit blijven strengere straffen op papier; bestaande plannen uit het vorige kabinet gaven wel meer hardheid maar niet het benodigde geld. Ook heropenen of verbouwen van gevangenissen vergt jaren, dus oplossing is geen kortetermijnklus.
Overheidsinkrimping en bestuurlijke programma’s
Eerdmans pleit voor een minister van Overheidsefficiëntie om de overheid ‘af te slanken’, maar wil geen radicale, theatrale aanpak. Hij nuanceert ook voorstellen zoals een Nationaal Programma Democratisering en Regio: dat standpunt is mede door leden ingebracht, en hij verwijst naar het succesvolle Nationaal Programma Rotterdam-Zuid als voorbeeld van gerichte inzet. Over ambtenarencijfers maakte hij eerder een onnauwkeurige uitspraak (hij zei 300.000 beleidsambtenaren), die hij nu terugdraait: het gaat volgens hem om veel minder beleidsmedewerkers, terwijl ruimere tellingen van alle overheidsbanen in het publieke bestel hogere cijfers kunnen geven.
Islam, openbare ruimte en profileren
Eerdmans bevestigt zijn kritische houding ten opzichte van wat hij ziet als dominante uitingen van islam in de openbare ruimte: versterkte gebedsoproepen en grote minaretten noemt hij problematisch, niet het geloof zelf. Hij stelt dat moslims zich moeten gedragen naar Nederlandse normen en wijst erop dat JA21 geen verbod wil op moskeeën of religieuze teksten. Over etnisch profileren stelt hij dat de politie op gedrag moet inzetten en dat profielen logisch zijn om criminaliteit te bestrijden, terwijl hij erkent dat frequent gecontroleerd worden vervelend kan zijn.
Asielzoekers en arbeidsinzet
Eerdmans staat positief tegenover dat asielzoekers nuttig werk doen tijdens de procedure, mits dat niet als voorkeursbehandeling wordt gebruikt of hun uitzetbaarheid in de weg staat. Hij vreest dat werkmogelijkheden kunnen leiden tot moeilijkheden bij terugkeerbeleid als mensen daarna onuitzetbaar blijken.
Coalitievoorkeuren
Expliciet een kabinet met D66 of een combinatie van GroenLinks–PvdA sluit hij uit; voor hem is de keuze simpel: rechts of niet regeren. Eerdmans ziet op termijn een rol voor JA21 als een soort nieuwe, meer klassieke VVD met nadruk op marktliberaal beleid a la Bolkestein.
Kortom: Eerdmans presenteert JA21 als een serieuze, op stabiliteit gerichte politieke speler die in een mogelijk kabinet scherpe handhaving, minder overheid en behoud van Nederlandse normen wil combineren, maar erkent daarbij praktische beperkingen zoals geldgebrek en lange doorlooptijden.