Israëlische marine entert boten, Thunberg en andere activisten aangehouden
In dit artikel:
Volgens de activistengroep Global Sumud Flotilla is de Israëlische marine maandagavond begonnen met het enteren van delen van de vloot die met humanitaire hulp naar Gaza vaart. Op drie van de meer dan veertig schepen zouden rond 20.30 uur lokale tijd Israëlische militairen aan boord zijn gegaan; Israël heeft die actie nog niet bevestigd. Eerder had de marine de deelnemende boten gewaarschuwd en hen verzocht om om te keren, omdat zij volgens Israël een actieve gevechtszone naderen en een zeeblokkade schenden.
Rond 20.00 uur werden voor het eerst Israëlische marineschepen gesignaleerd; de activisten meldden via hun livestream tientallen marineschepen rondom de vloot. Beelden toonden opvarenden in reddingsvesten op dekken zitten en het omsingeld raken van de boten. De Nederlandse deelnemer Roos Ykema noemde het in een videoboodschap "de laatste momenten van de missie". Op een Nederlandse boot werd het Italiaanse lied Bella Ciao gezongen.
De vloot vertrok begin vorige maand vanuit Barcelona en vervoert vanwege de Israëlische blokkade slechts beperkte voedsel-, water- en medische voorraden. De actie heeft vooral tot doel aandacht te vragen voor de humanitaire situatie in Gaza. Wat begon met twintig boten is uitgegroeid tot meer dan veertig schepen met circa 500 mensen aan boord, waaronder journalisten, politici, Greta Thunberg en Mandla Mandela. Het Nederlandse zeilschip Mohammad Bhar sloot zich vorige week aan.
De tocht ging niet zonder incidenten: op 9 september brak er brand uit op een schip voor de kust van Tunesië, waar de vloot een drone-aanval achter vermoedt; vorige week meldden de activisten een aanval met vijftien drones en meerdere explosies. Als reactie stuurden Italië en Spanje fregatten ter plaatse om onder meer bij reddingsacties te kunnen helpen. De Italiaanse premier Giorgia Meloni riep de vloot op terug te keren en stelde voor de hulp in Cyprus af te leveren; de activisten weigerden dit. Israël heeft vooraf aangegeven geen schepen toe te laten tot de kust van Gaza en wil dat hulp via Israël wordt aangeleverd. Eerder dit jaar onderschepte het Israëlische leger al de boot Madleen, waarop ook Thunberg voer; opvarenden werden toen gearresteerd en later uit Israël gezet.
De confrontatie illustreert de gespannen verhouding tussen humanitaire initiatieven op zee en de veiligheids- en blokkadepolitiek rond Gaza, met risico op verdere escalatie zolang tijdelijke oplossingen voor de hulpverlening ontbreken.