Israëliërs boos en teleurgesteld over Songfestival-boycot Nederland
In dit artikel:
De Nederlandse omroep AVROTROS heeft aangegeven niet te willen deelnemen aan het Eurovisiesongfestival als Israël meedoet, uit protest tegen het voortdurende lijden in Gaza en vanwege vermeende inmenging van de Israëlische regering bij de vorige editie. Die aankondiging sluit Nederland aan bij landen als Slovenië en Ierland; Spanje en IJsland overwegen eenzelfde koers. AVROTROS stelt dat deelname normalisatie van Israëlische internationale aanwezigheid zou betekenen zolang de oorlog voortduurt.
In Israël roept het nieuws felle kritiek op. Twee oud-leden van de Israëlische Songfestival-delegatie, Izchak Sonnenschein en Alon Amir, noemen de keuze een onterechte politisering van het evenement. Zij benadrukken dat het songfestival bedoeld is om verbinding te stimuleren en dat uitsluiting de internationale tegenstellingen eerder verdiept dan oplost. Sonnenschein zegt dat de Nederlandse beslissing extra pijn doet omdat Nederland gezien werd als een vriend. Amir, voormalig persvoorlichter en Songfestivalkenner, wijst erop dat veel Israëlische kunstenaars juist tegen de oorlog zijn en protesteren tegen hun eigen regering.
Een belangrijk twistpunt is de uitslag van de vorige editie, waarin de Israëlische zangeres Yuval Raphael tweede werd en veel publieksstemmen kreeg. Sommige landen beschuldigden Israël van manipulatie van het televoten; AVROTROS noemde inmenging door de regering als bewijs voor politicisering. Sonnenschein betwist die beschuldigingen en wijst erop dat veel televisiekijkers uit sympathie hebben gestemd, mede omdat Raphael kort voor de show aanwezig was op het Nova-festival op 7 oktober, waar zij getuige was van aanslagen door Hamas.
Er is verdeeldheid over de effectiviteit van boycots. Sporthistoricus Paul Reef vergelijkt de situatie met het Zuid-Afrika-boycot in de jaren zeventig, dat volgens hem isolationisme veroorzaakte en druk op het apartheidsregime uitoefende. Popjournalist Stefan Raatgever noemt het voor de organisator EBU een politiek lastige situatie: sommige landen pleiten juist voor Israëlische deelname (onder meer Italië en Oostenrijk), terwijl anderen verdere uitsluiting willen. Raatgever verwacht dat meer omroepen het Nederlandse voorbeeld kunnen volgen, wat uiteindelijk zou kunnen leiden tot feitelijke uitsluiting of tot druk op Israël zelf om vrijwillig een jaar over te slaan.
De uiteindelijke beslissing ligt volgens Sonnenschein deels bij de EBU maar ook bij de zogenaamde Big Five (Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk), die zwaar wegen door hun financiële bijdrage en automatische finaliststatus. Als een meerderheid van die landen tegen Israël is, wordt deelname voor Israël erg moeilijk. Sonnenschein hoopt dat uitsluiting niet nodig zal zijn, maar twijfelt of er voldoende artiesten zullen zijn die nog wíllen deelnemen onder deze omstandigheden.