Israël roept op tot evacuatie van heel Gaza-Stad
In dit artikel:
De Israëlische strijdkrachten (IDF) hebben voor het eerst een bevel uitgevaardigd om heel Gaza-Stad te evacueren: honderdduizenden bewoners zouden via een kustroute naar het zuiden moeten verhuizen, naar Al‑Mawasi. Die oproep komt te midden van een opgevoerd bombardement en voorbereidingen van Israël op een grootschalige grondoperatie in de stad; premier Benjamin Netanyahu waarschuwde inwoners te vertrekken en het leger zegt vastbesloten te zijn Hamas te verslaan. Lokale autoriteiten melden tientallen doden in Gaza na de recente luchtaanvallen; de burgerbescherming telde onder meer 39 doden op één dag, waarvan veel in Gaza‑Stad.
De escalerende situatie heeft ook regionale gevolgen. Israëlische aanvallen op doelen in het oosten van Libanon troffen posities die volgens Jeruzalem aan Hezbollah gelinkt zijn; het Libanese ministerie van Volksgezondheid meldde minstens vijf doden. Verder werd een drone-inslag gemeld bij het Israëlische vliegveld Ramon bij Eilat, met twee lichtgewonden — Israël zegt dat Houthi‑groeperingen uit Jemen betrokken kunnen zijn, die de afgelopen weken vaker raketten en drones op Israël richtten.
Op diplomatiek en politiek vlak zijn de spanningen hoog. Spanje neemt expliciet afstand van het Israëlische optreden: premier Pedro Sánchez kondigde een pakket maatregelen aan, waaronder een wapenembargo en beperkingen op bevoorrading van Israëlische troepen. Als reactie weigerde Israël de Spaanse vicepremier Yolanda Díaz de toegang. Spanje, dat vorig jaar de Palestijnse staat erkende, wil zo druk uitoefenen vanwege wat Sánchez en anderen noemen de onmenselijke gevolgen van de oorlog in Gaza.
Binnen de EU groeit de onvrede over het uitblijven van gezamenlijke stappen tegen Israël. EU‑buitenlandchef Kaja Kallas pleitte in het Europees Parlement voor concrete maatregelen — van opschorting van handelsakkoorden tot uitsluiting bij onderzoeksprogramma’s — maar maakte duidelijk dat lidstaten verdeeld blijven, waardoor actie stokt. Ook het Europees Parlement zelf is niet eensgezind over sancties.
Internationaal klinkt felle kritiek: de VN‑mensenrechtenchef Volker Türk veroordeelde de retoriek van sommige Israëlische leiders en waarschuwde voor genocidale elementen en oorlogsmisdaden; hij riep op tot maatregelen om verdere escalatie te voorkomen. Tegelijk melden Israëlische ministers dat Jeruzalem bereid zou zijn tot een door de VS bemiddeld staakt‑het‑vuren als gijzelaars vrijkomen en Hamas ontwapent — de Verenigde Staten en Israël willen een overeenkomst, volgens officials zoals Gideon Saar en president Donald Trump.
In Nederland en daarbuiten zien we ook maatschappelijke reacties: demonstranten beklommen zaterdagochtend het dak van vliegtuigonderdelen‑producent GKN Fokker in Papendrecht en hingen protestbanners op, gericht tegen levering van F‑35‑onderdelen aan Israël. Peilingen van Ipsos I&O tonen dat ongeveer twee derde van de Nederlanders het regeringsbeleid over Gaza 'helemaal niet' of slechts 'in beperkte mate' steunt; het aantal mensen met uitgesproken meningen neemt toe.
Daarnaast voer een internationale hulpvloot, de Global Sumud Flotilla Mission, richting Gaza om de zeeblokkade te breken; een schip onder Portugese vlag liep volgens de organisatie brandschade na een explosie op de Middellandse Zee, mogelijk door een drone. Aan boord bevinden zich onder anderen klimaatactivist Greta Thunberg en bekende acteurs; alle opvarenden bleven ongedeerd.
Tot slot heeft het Israëlische Hooggerechtshof geoordeeld dat het beleid rond voedselvoorziening in Israëlische detentiecentra tekortschiet en de autoriteiten opgedragen dat te verbeteren — een opmerkelijke juridische kritiek op regeringsbeleid te midden van het conflict. De situatie blijft dynamisch en gespannen, met militaire, humanitaire en diplomatieke ontwikkelingen die elkaar snel opvolgen.