Israël en Hamas bereiden gevangenenruil voor, lijst met 250 namen bekendgemaakt
In dit artikel:
Israël en Hamas bereiden zich voor op een omvangrijke gevangenenruil: in ruil voor 48 Israëlische gijzelaars in Gaza heeft het kabinet van premier Netanyahu ingestemd met de vrijlating van ongeveer 2.000 Palestijnen. Het Israëlische ministerie van Defensie maakte vanmiddag de namenlijst van de vrij te laten zogenoemde 'veiligheidsgevangenen' openbaar. Het besluit werd in de nacht van donderdag op vrijdag genomen en heeft zowel politieke als emotionele gevolgen aan beide zijden.
Van de circa 2.000 vrijgelatenen zouden ongeveer 250 Palestijnen zijn die een levenslange straf uitzitten voor dodelijke aanslagen; de overige ongeveer 1.700 zijn in veel gevallen inwoners van Gaza die sinds oktober 2023 zijn opgepakt en niet worden verdacht van deelname aan de Hamas-aanval. Onder de laatste groep zitten 22 minderjarigen. Van de 250 levenslanggestraften zullen er naar verwachting vijftien naar Oost-Jeruzalem terugkeren, honderd naar de Westelijke Jordaanoever en circa 135 naar Gaza of uitgewezen naar derde landen. Volgens berichtgeving hebben Turkije en Qatar aangeboden een groot deel van die gevangenen op te vangen.
Het samenstellen van de vrijlatingslijst verliep gevoelig. Sinds vanochtend worden Israelische slachtoffersfamilies persoonlijk geïnformeerd dat daders zullen vrijkomen. Palestijnse gevangenisorganisaties betwisten echter dat er definitieve overeenstemming is over de lijst en spreken van desinformatie. Ook journalisten signaleren dat Israël de publicatie opzettelijk vaag houdt om zijn interne coalitie te handhaven en nog ruimte te laten voor achterkamergesprekken.
Een aantal van de meest symbolisch beladen gevangenen is van de lijst geschrapt: onder anderen Fatah-leider Marwan Barghouti en Hamas-commandant Ahmad Saadat ontbreken, evenals andere beruchte daders zoals Hakim Awad, veroordeeld voor de moord op de familie Fogel. Qatarese bemiddelaars proberen naar verluidt Barghouti alsnog in de ruil op te nemen omdat zijn vrijlating essentieel wordt geacht voor de geloofwaardigheid van een akkoord.
Conform de afspraken moeten binnen 72 uur na het ingaan van de wapenstilstand alle 48 gijzelaars worden overgedragen — twintig vermoedelijk levend en de stoffelijke resten van 28 omgekomen personen. Israël waarschuwt dat niet alle lichamen meteen gelokaliseerd kunnen worden; sommige liggen mogelijk in gebieden waar Israëlische troepen nog aanwezig zijn. Israël zegt voor elke overleden Israëliër de lichamen van vijftien Palestijnen te zullen teruggeven; organisaties melden dat Israël de lichamen van minstens 730 Palestijnen bewaart, soms al decennialang.
Internationaal wordt een rol gespeeld: in Turkije komt een taskforce om toezicht te houden op het staakt-het-vuren, hulpverlening en het terugvinden van lichamen. Hoewel het bestand van kracht is, is het tijdstip van daadwerkelijke overdrachten nog onzeker; Egyptische bronnen spreken van een implementatieplan dat zondag zou starten. De stemming is gemengd: opluchting bij Israëlische families, onzekerheid en spanning bij Palestijnse gezinnen over wie precies vrijkomt.