Israël en Hamas akkoord onder internationale druk, maar obstakels blijven

In dit artikel:

Er is opluchting en blijdschap in Gaza en Israël nu er een voorlopig akkoord is bereikt: de laatste gijzelaars zouden vrijkomen en het Israëlische leger begint zich terug te trekken, waardoor humanitaire hulp weer op gang kan komen. Tegelijk blijft er onzekerheid over of alles volgens plan zal verlopen.

Hoogleraar Joodse Studies Bart Walet ervaart veel reacties en ziet het akkoord als een mogelijk keerpunt na ruim twee jaar geweld. Dat het zo snel kwam — na slechts een paar dagen onderhandelen — verbaast hem niet helemaal omdat de VS, Turkije, Qatar en Egypte sterk druk hebben gezet. Volgens Walet moet die internationale druk gehandhaafd blijven om uitvoering te garanderen.

Ook Peter Malcontent (internationale betrekkingen, Universiteit Utrecht) benadrukt de doorslaggevende rol van die landen. Zij zouden Hamas ervan hebben overtuigd dat Israël, met de garantie van de VS, de strijd niet direct zal hervatten. Malcontent wijst erop dat Hamas weinig keus had en dat het huidige voorstel, gebaseerd op een door de VS gepresenteerd twintigpuntenplan, verder gaat dan eerdere overeenkomsten omdat het ook een toekomstperspectief biedt. Dat onderscheidt het van het eerdere akkoord via Qatar, dat na aanvankelijk succes snel weer stukliep.

Defensiespecialist Peter Wijninga was verrast door het tempo, maar erkent dat de uitputting aan alle kanten en de Amerikaanse druk cruciaal waren. Er wordt nu dooronderhandeld over fase twee: ontwapening van Hamas en mogelijk internationaal bestuur — onderwerpen die gevoelig liggen en nog niet definitief geregeld zijn. Als Hamas later weigert te ontwapenen, wordt het volgens deskundigen moeilijk om Israël te weerhouden opnieuw militair in te grijpen. Ondanks die obstakels heerst er aan beide kanten voorzichtig optimisme dat dit akkoord meer kans op duurzame rust biedt dan eerdere pogingen.