Israël bombardeert hoofdstad van Jemen, tweede keer in enkele dagen tijd
In dit artikel:
Israël voerde opnieuw luchtaanvallen uit op Sanaa, de hoofdstad van Jemen, waarbij volgens het Israëlische leger Houthi-militanten en militaire doelen werden bestookt. Lokale bewoners meldden aan Reuters dat ook een gebied bij het presidentieel paleis werd geraakt; het is de tweede bombardementsgolf op Sanaa binnen enkele dagen. Israël zegt zich te richten op Houthi-topfiguren die bijeen waren gekomen om een toespraak van hun leider te volgen. De Houthi’s voeren uit solidariteit met Palestijnen al langere tijd raket- en drone-aanvallen op Israël en hebben ook schepen in de Rode Zee en Golf van Aden aangevallen. Syrië meldt eveneens doden bij Israëlische aanvallen in de buurt van Damascus en veroordeelt de Israëlische aanwezigheid op de top van de Hermon.
In de Gazastrook escaleert de humanitaire crisis. VN-experts stellen dat mensen bij schaarse voedseldistributiepunten ‘gedwongen verdwijnen’ en spreken van misbruik van voedselvoorziening als wapen. De VN-Veiligheidsraad riep Israël op alle beperkingen voor hulpgoederen op te heffen; veertien van de vijftien leden onderschreven die verklaring — alleen de Verenigde Staten sloten zich er niet bij aan. De internationale voedselwaakhond (IPC) concludeerde recent dat in delen van Gaza hongersnood heerst.
De strijd in en rond Gaza-Stad houdt aan. Israëlische troepen voerden zware aanvallen uit op buitenwijken als Shejaia, Zeitoun en Sabra; lokale gezondheidsfunctionarissen meldden dagelijks tientallen doden en honderden gewonden. Het Israëlische leger noemt de evacuatie van Gaza-Stad ‘onvermijdelijk’ en bereidt zich volgens berichten voor op de volledige inname van de stad, wat grote verplaatsingen en nog grotere humanitaire nood tot gevolg zou hebben. Inwoners vluchtten massaal richting kust of naar het zuiden van de enclave.
Een Israëlische aanval op het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis leidde tot veel internationale verontwaardiging. Palestijnse autoriteiten melden dat bij de aanval twintig mensen zijn omgekomen, onder wie meerdere journalisten; Israël zegt onderzoek te doen en noemt de gebeurtenis een ‘tragisch ongeluk’. Hulporganisaties en VN-functionarissen vragen om een onafhankelijk onderzoek en benadrukken dat ziekenhuizen en persvrijheid beschermd moeten blijven. Mensenrechtenorganisaties wijzen erop dat Gaza een extreem gevaarlijke omgeving is voor journalisten: sinds oktober 2023 zouden honderden journalisten zijn omgekomen.
Op diplomatiek vlak proberen landen en organisaties een reactie en oplossingen te forceren. Nederland en Zweden stuurden opnieuw een brief aan EU-buitenlandchef Kaja Kallas met het verzoek de druk op Israël te vergroten, onder meer door gerichte sancties tegen extremistische Israëlische ministers te overwegen en delen van het samenwerkingsverdrag met Israël op te schorten. Ook roepen zij op tot maatregelen tegen geweld door kolonisten en tot sancties tegen Hamas.
In de VN-Veiligheidsraad bereiden Rusland en China een voorstel voor om het met oktober aflopende nucleaire akkoord met Iran met zes maanden te verlengen en partijen weer aan tafel te krijgen. Dat voorstel volgt op een initiatief van Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk om na 30 dagen mogelijk opgeheven VN-sancties tegen Iran te herstellen; die stap wekt bij Iran weerstand, terwijl de VS en Israël de Europese maatregel steunen.
Verschillende andere ontwikkelingen: de Nederlandse defensie C-130 Hercules heeft ruim 108 ton hulpgoederen boven Gaza gedropt maar keerde recent terug; KLM kondigde aan vanaf 28 september vluchten naar Tel Aviv (met tussenstop op Cyprus) te willen hervatten, afhankelijk van de veiligheidssituatie; en Duitsland zegt voorlopig geen Palestijnse staat te zullen erkennen, in tegenstelling tot landen als Canada en Frankrijk.
Binnen Israël nemen protesten toe: betogers eisen de vrijlating van gijzelaars uit Gaza en roepen op tot een einde aan de oorlog, terwijl het nationale veiligheidskabinet in beraad is over onder meer onderhandelingen en de te volgen militaire koers. Internationale leiders, waaronder de Amerikaanse president en EU-ministers, blijven overleg voeren over zowel humanitaire hulp als politieke en militaire ontwikkelingen in de regio.