Iris van Herpen exposeert in Kunsthal: 'Mijn catwalkshows zijn exclusief, nu kan ik mijn werk echt met iedereen delen'
In dit artikel:
Iris van Herpen brengt in Kunsthal Rotterdam met Sculpting the Senses mode, kunst, wetenschap en natuur samen in haar tot nu toe grootste tentoonstelling. De uit Amsterdam afkomstige ontwerpster, bekend van klanten als Beyoncé, Lady Gaga en koningin Máxima, ontvangt vlak voor de Rotterdamse opening vanuit haar atelier en zegt persoonlijker zenuwachtig te zijn dan bij eerdere shows in Parijs, Brisbane en Singapore. De tentoonstelling is te zien tot 1 maart.
Van Herpen verzet zich tegen het label ‘mode’ omdat dat te vluchtig zou zijn; zij ziet haar werk als kunst en maakt uitsluitend haute couture — dure en arbeidsintensieve stukken die honderd(en) uren handwerk vergen en vaak meer dan 35.000 euro kosten. Toch streeft ze juist niet naar exclusiviteit: ze wil dat haar creaties rondreizen en publiek inspireren, en vraagt musea en kopers om die ruimte te geven.
In Rotterdam mogen bezoekers — voor het eerst in haar tentoonstellingscircuit — monsters van materialen aanraken. Van Herpen onderzoekt spelenderwijs de tegenstelling tussen uiterlijk en tastzin: wat eruitziet als hard kan zacht aanvoelen en andersom, en dat beïnvloedt de beleving van de hele expositie. Ze werkt continu met nieuwe materialen en technieken: al in 2010 maakte ze een 3D-geprinte top gebaseerd op schelpstructuren; Time plaatste haar jurk Escapism destijds in een lijst van beste ontwerpen.
Een van de opvallendste werken is de levende jurk die ze afgelopen juli in Parijs introduceerde, ontwikkeld met biodesigner Chris Bellamy. Het materiaal bevat lichtgevende algen die na de presentatie in Parijs verder verzorgd worden door de Universiteit van Amsterdam — de organismen hebben specifieke verzorging nodig wat hun aanwezigheid politiek en ecologisch relevant maakt. De jurk verhuist nu naar Rotterdam en illustreert Van Herpens fascinatie voor transformatieve krachten in de natuur; over die drang zei ze: “Ik heb een onuitputtelijke honger naar het onbekende.”
Bronnen van inspiratie zijn niet alleen materialen maar ook beweging (haar dansachtergrond speelt een rol — ze refereert aan de sierlijke voortbeweging van jellyfish) en synesthesie: Van Herpen ziet patronen bij muziek, daarom bevat de expositie ook soundscapes die haar partner componeerde. Voor Sculpting the Senses dook ze bovendien in haar eigen archief; een zaal is als haar atelier ingericht met materiaalstudies, wat weer nieuwe experimenten op gang bracht.
Tegelijk is er frustratie: haar zoektocht naar vernieuwing botst soms met de traagheid van de wetenschap en technologie. Sociaal-politiek spreekt ze ook aan: kleding kan versterken en transformeren, en ze wil een gelaagder beeld van vrouwelijkheid laten zien dan het vaak oppervlakkige, mannelijk gekleurde schoonheidsideal. Sculpting the Senses zet zo niet alleen esthetische grenzen, maar roept ook vragen op over verbondenheid, verzorging en mens-natuurrelaties.