Iran dreigt met reactie op nucleaire sancties, EU en VS pleiten voor diplomatie
In dit artikel:
De Verenigde Naties hebben sinds afgelopen nacht opnieuw sancties tegen Iran ingesteld, nadat een deadline (02.01 uur) voor een akkoord tussen Teheran en drie Europese onderhandelingspartners — Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk — verstreek. Die landen verwijten Iran schending van het nucleaire akkoord uit 2015, waarin afspraken stonden om de ontwikkeling van een kernwapen te voorkomen. De nieuwe maatregelen omvatten onder meer een algemeen wapenembargo, een verbod op verdere verrijking van uranium en bevriezing van tegoeden van personen en organisaties.
Iran reageert scherp: de ambassadeurs van Frankrijk, Duitsland en het VK zijn op het matje geroepen en het parlement vergadert achter gesloten deuren om tegenmaatregelen te beramen. President Pezeshkian verklaarde dat Iran niet van plan is het non-proliferatieverdrag (NPT) te verlaten. De buitenlandse minister Araghchi probeerde de gevolgen voor de bevolking te bagatelliseren, terwijl de IAEA-toegang tot sites en rapportages al sterk was teruggelopen na conflicten en eerdere opschortingen van samenwerking.
EU-buitenlandchef Kallas en de ministers van Duitsland, het VK en Frankrijk benadrukken dat de deur naar diplomatie open moet blijven en dat zij blijven aandringen op hervatting van de samenwerking met het Internationaal Atoomenergieagentschap. Ook een Amerikaanse functionaris — Rubio — sprak van wereldleiderschap bij de sancties, maar hield de mogelijkheid van directe diplomatie voorwaardegebonden.
Regionale spanningen blijven groot: afgelopen juni leidde een Israëlische aanval op het Iraanse nucleaire programma tot een korte confrontatie tussen Israël en Iran; Israël noemt de VN-stap een belangrijke ontwikkeling. Rusland keert zich tegen de sancties en bestempelt de herinvoering als ongeldig, aldus minister Lavrov.
Economisch stapelen de effecten zich op: de rial daalde recent tot dieptepunten en voedselprijzen stegen, deels door al bestaande Amerikaanse maatregelen en de nieuwe VN-maatregelen. Het is nog onduidelijk of een recent IAEA‑Iranakkoord toekomst heeft nu de VN sancties hebben heringevoerd.