Irak naar de stembus terwijl land balanceert tussen invloed VS en Iran

In dit artikel:

Irakezen stemmen vandaag voor een nieuw parlement, 22 jaar nadat de Amerikaanse invasie Saddam Hoessein omverwierp. De kiesstrijd speelt zich af tegen een achtergrond van rivaliteit tussen de Verenigde Staten en Iran om invloed in Irak. Van de ongeveer 32 miljoen stemgerechtigden hebben slechts 21,4 miljoen hun gegevens geactualiseerd en een kiezerspas ontvangen; analisten verwachten een opkomst van niet meer dan circa 41 procent — een historisch dieptepunt — en verslaggevers melden dat de opkomst in bezochte stembureaus inderdaad laag is.

Oorzaken voor de geringe deelname zijn hoge werkloosheid (ruim 14 procent, met een kwart van de jongeren zonder baan), wijdverspreide corruptie en falende stroomvoorziening, ondanks grote olierijkdom. Politiek geweld maakte eerdere verkiezingen vaak bloedig; dat geweld lijkt afgenomen maar de spanningen blijven groot (er was recent nog een politiek vermoorde kandidaat). De autoriteiten hebben veel veiligheidsmaatregelen genomen; onder anderen agenten stemden al op zondag om vandaag beschikbaar te zijn voor bewaking.

Het politieke landschap is gefragmenteerd: sjiieten, soennieten, Koerden, christenen en andere groepen strijden om posities. De invloedrijke sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr en zijn Sadristische Beweging boycotten de verkiezingen sinds mislukte onderhandelingen in 2021, waardoor honderdduizenden achterblijven. Tegelijk bepaalt de rol van Iran — dat sjiitische milities steunt die ook politiek actief zijn en premier al‑Sudani hielpen — en de Amerikaanse druk om die milities in te dammen, veel van het strategische beleid.

Premier al‑Sudani lijkt waarschijnlijk de grootste fractie te krijgen, maar haalt geen parlementaire meerderheid; maandenlange coalitieonderhandelingen en onduidelijkheid over een tweede termijn zijn het meest waarschijnlijke vooruitzicht. De uitslag zal mede bepalen of Irak naar meer stabiliteit of nieuwe patstellingen beweegt.