Iraans regime wankelt: rapport waarschuwt voor ineenstorting Islamitische Republiek

In dit artikel:

Een rapport van de in Londen gevestigde denktank Henry Jackson Society concludeert dat het Iraanse regime aan het wankelen is. De VN meldt dat Teheran sinds begin dit jaar bijna 900 executies heeft uitgevoerd als middel om maatschappelijke onrust neer te slaan; de onderzoekers zien die zware repressie als teken dat het politieke bestel onder druk staat en steeds meer barsten vertoont.

Het regime incasseerde de afgelopen anderhalf jaar meerdere strategische tegenslagen: in april 2024 werden Iraanse luchtverdedigingen door Israël beschadigd, daarnaast vielen Hezbollah-leiders en viel het Assad-bewind in Syrië. De klap werd groter tijdens de Twaalfdaagse Oorlog in juni 2025, toen Israël en de VS gezamenlijke aanvallen op nucleaire en ballistische faciliteiten uitvoerden en hoge commandanten van de Revolutionaire Garde uitschakelden. Volgens het rapport dwong dit opperste leider ayatollah Khamenei zich terug te trekken en ondermijnde het zowel het regime‑brede strategisch vermogen als de persoonsverheerlijking rond hem.

De denktank waarschuwt dat een machtsinstorting kan uitmonden in bestuurlijke chaos of zelfs burgeroorlog en pleit voor een internationaal uitgewerkt plan voor de periode na een mogelijke val. Tegelijk ziet zij kansen: economische malaise en culturele afkeer van clericaal gezag kunnen een vrijere, vooral cultureel‑liberale oppositie versterken als de wereld daar op anticipeert. Ondanks de verzwakking blijft het regime gevaarlijk en vastbesloten zijn nucleaire capaciteiten te herstellen en invloed in de regio te behouden.