Instorten toren in Rome roept vraag op: is staat van eeuwenoude monumenten reden voor zorgen tijdens bezoek aan Italië?
In dit artikel:
In Rome is opnieuw de kwetsbaarheid van Italiaans erfgoed pijnlijk zichtbaar geworden na het instorten van de middeleeuwse Torre dei Conti in het centrum. Toparcheoloog Andrea Carandini wijst erop dat de toren bouwkundig te zwak was voor de geplande ingrepen (lift, café, museum) en dat er in ieder geval fysieke afzetting had moeten zijn om slachtoffers te voorkomen. Hij bekritiseert verder het lokale erfgoedtoezicht (de sovrintendenza) en pleit ervoor dat toezicht op openbare monumenten meer onder staatscontrole moet vallen.
Italia Nostra, vertegenwoordigd door algemeen secretaris Michele Campisi, waarschuwt dat er geen volledige inventaris bestaat van monumenten die instortingsgevaar lopen. Een landelijk preventief controleprogramma is nooit ingevoerd, ondanks voorstellen uit 1976 van professor Giovanni Urbani. De vereniging houdt een openbare rode lijst bij waarop momenteel zo’n 430 ernstig verwaarloosde monumenten staan; die lijst groeit, al zijn sommige objecten sindsdien hersteld. Campisi schat dat, exclusief schade door natuurrampen, “enkele honderden” monumenten risico lopen. Ook natuurlijke bedreigingen zoals aardbevingen en overstromingen vergroten het gevaar.
Niet alle wereldberoemde gebouwen staan op de lijst: iconen als de toren van Pisa en het Colosseum hebben al beschermende maatregelen gekregen. Desondanks benadrukken experts dat blijvende controle en onderhoud noodzakelijk blijven voor álle monumenten.
Het ministerie van Cultuur beschermt formeel meer dan drie miljoen objecten ouder dan zeventig jaar, plus ruim 10.000 archeologische sites, maar staat voor logistieke en financiële uitdagingen. Luigi La Rocca (departement bescherming cultureel erfgoed) wijst op de versnipperde eigendomssituatie — staatsbezit, gemeenten, kerkelijke instellingen, particuliere eigenaren — waardoor coördinatie lastig is. Europese herstelmiddelen helpen, maar structureel preventief onderhoud en systematische controles blijven cruciaal om toekomstige instortingen te voorkomen.