ING en Rabobank financieren nog steeds bedrijven die mega-uitstoot veroorzaken
In dit artikel:
Nieuwe data van het samenwerkingsproject CarbonBombs.org, waar Follow the Money inzage in heeft, laten zien dat grote banken zoals ING en Rabobank de afgelopen jaren miljarden hebben meegefinancierd aan bedrijven die nieuwe olie-, gas- en kolenprojecten starten — projecten die volgens onderzoekers enorme extra CO2-uitstoot zullen veroorzaken. Tussen 2021 en 2024 zijn er wereldwijd meer dan 2.300 nieuwe fossiele projecten bijgekomen; samen met bestaande zogeheten “carbon bombs” betekent dat ongeveer 11 keer het nog beschikbare wereldwijde uitstootbudget om de opwarming tot 1,5°C te beperken. De Potsdam-klok illustreert de urgentie: bij voortzetting van de huidige trends blijft er nog zo’n vier jaar budget over.
De ranglijst van financiers bestaat vooral uit banken uit de VS, Japan, China en Canada; de eerste Europese speler is Barclays (plek 18, ruim 32 miljard dollar aan betrokken financiering). ING staat op plek 33: sinds 2021 zou de bank ruim 20 miljard dollar hebben gepompt in 60 bedrijven met nieuwe projecten of carbon bombs. Grote ontvangers waren onder meer Venture Global LNG (meer dan 3 miljard dollar) en Mercuria (ruim 2 miljard), laatstgenoemde met belangen in het schaliegasveld Vaca Muerta — waarvan verbranding volgens de Global Energy Monitor tot ongeveer 24 miljard ton CO2 kan leiden, een hoeveelheid gelijk aan vele malen de jaarlijkse EU-uitstoot. Rabobank zou sinds 2021 zo’n 4 miljard dollar hebben geïnvesteerd in tien bedrijven met nieuwe fossiele projecten; bij Rabobank is geen dalende trend zichtbaar.
De banken wijzen op uiteenlopende interpretaties en benadrukken dat ze ook ruim investeren in de energietransitie. ING zegt de trend te herkennen en meldt dat haar betrokken financiering daalde van 6,6 miljard dollar in 2021 naar 3,8 miljard in 2024, en dat de bank sinds 2022 geen financiering meer verstrekt voor nieuwe olie- en gasvelden. Beide banken benadrukken bovendien dat algemene leningen, obligaties en beleggingen in theorie ook voor duurzame doeleinden gebruikt kunnen worden; concrete bewijsvoering wordt vanwege klantvertrouwelijkheid niet verstrekt. Experts wijzen echter dat geld via zulke algemene kanalen alsnog indirect bij nieuwe fossiele projecten kan terechtkomen.
Klimaat- en energie-experts waarschuwen dat nieuwe fossiele projecten onnodig en risicovol zijn. Fergus Green (University College London) en het Internationaal Energieagentschap stellen dat de bestaande infrastructuur plus hernieuwbare bronnen voldoende energie kan leveren en dat geen nieuwe fossiele projecten nodig zijn om aan toekomstige vraag te voldoen; overheidspolitiek zou dergelijke projecten moeten verbieden. Sam Fankhauser (Universiteit van Oxford) noemt investeringen in nieuwe fossiele capaciteit een hoog risico op “stranded assets”. Onderzoek van IRENA toont dat duurzame energie in veel gevallen al aanzienlijk goedkoper is dan fossiel: in 2024 waren zonnepanelen gemiddeld 41% goedkoper per kWh en windturbines 53% goedkoper dan de goedkoopste fossiele opties.
Milieudefensie kondigt aan juridische stappen te blijven ondernemen; de organisatie voert onder meer de Klimaatzaak tegen ING en geeft aan Europese partners te helpen soortgelijke rechtszaken voor te bereiden. Onderzoekers en klimaatactivisten roepen beleidsmakers, pensioenfondsen en het grote publiek op de financiering van nieuwe fossiele projecten scherp aan te pakken: geen nieuwe projecten erbij, strengere regelgeving, prijsstelling van CO2 en meer steun voor hernieuwbare energie.