Influencen op leven en dood: hoe Hadeel, Abdulrahman en Renad via sociale media proberen te overleven in Gaza
In dit artikel:
In Gaza gebruiken inwoners sociale media steeds vaker als broodwinning en levenslijn. Het koppel Hadeel en Abdulrahman runt het Instagramaccount @two_gazans en maakte video’s nadat ze hun marketingbedrijf en bezittingen verloren. Met bijna 200.000 volgers zetten zij donatielinks in hun bio om geld te verzamelen dat hen en anderen in hun omgeving van eten voorziet. Ze zeggen dat de content zowel economisch essentieel is (“Door content te maken... kunnen we letterlijk overleven”) als een mentale ontsnapping van de constante crisis. Recent gaf een wapenstilstand tijdelijk ademruimte, maar de alledaagse onzekerheid en tekorten blijven groot.
Ook het meisje Renad (11), bekend als @renadfromgaza, bouwde via eenvoudige kookvideo’s een bijna wereldwijd publiek op (rond de 2 miljoen volgers). Haar receptvideo’s waren bedoeld als afleiding en als manier om aandacht te vragen voor achtergebleven kinderen en gezinnen; donaties via haar account maakten dagelijkse hulpuitdelingen en steun mogelijk. Inmiddels verhuisde Renad in september met twee broers en een zus naar Maastricht dankzij een studiebeurs, maar ze leeft erg met het gemis van familie die in Gaza achterbleef.
Het geld omzetten van online donaties naar contant geld is complex. Door verlamde banken en financiële blokkades kunnen Gazanen vaak geen geld rechtstreeks innen. Hadeel en Abdulrahman werken via een contactpersoon in de VS die GoFundMe-opbrengsten in cryptovaluta omzet en naar een digitale portemonnee stuurt. Uiteindelijke opname gebeurt via informele geldmakelaars (hawala), met torenhoge commissies — soms blijft bijna de helft van een bedrag weg — en logge, onzekere transfers. Daarnaast circuleren er alleen versleten biljetten, waardoor handelaren sommige bankbiljetten weigeren; lokaal ontstond een kleine economie van het repareren van bankbiljetten.
Onderzoekers wijzen op een breder patroon: Palestijnse creators leren algoritmes te bespelen en monetariseren content als overlevingsstrategie. Academici noemen dit onderdeel van “digitaal humanitarisme”, waarbij de last van noodhulp deels naar slachtoffers zelf wordt verschoven omdat internationale hulp stagneert. De verhalen illustreren hoe sociale media in oorlogstijd zowel solidariteit als nieuwe kwetsbaarheden creëren.