In Rotterdam smeedde Koolmees een ondenkbare coalitie: 'Hij is slim en nuchter'
In dit artikel:
Wouter Koolmees gaat de komende dagen verkennende gesprekken voeren met partijleiders over twee waarschijnlijk controversiële coalitieopties op nationaal niveau: het progressieve D66 gecombineerd met het rechts-conservatieve JA21, of de VVD samen met GroenLinks en de PvdA. Zijn opdracht vraagt veel bruggenbouwwerk omdat die combinaties ideologisch ver uit elkaar liggen.
Koolmees heeft ervaring met dit type bemiddeling: hij was formateur van kabinet-Rutte IV (2021) en speelde in 2022 een sleutelrol bij de Rotterdamse coalitievorming. Vier Rotterdamse wethouders — onder wie Robert Simons (Leefbaar), Chantal Zeegers (D66) en Faouzi Achbar (DENK) — schetsen waarom zijn aanpak werkte en welke lessen dat oplevert voor Den Haag.
Kenmerkend voor Koolmees is volgens hen een nuchtere, directe stijl. Hij luistert, vat samen, haalt emoties uit hete debatten en zoekt actief naar gemeenschappelijke belangen in plaats van de verschillen groot te maken. Ook gebruikt hij humor en relativering om gesprekken te kalmeren en deelnemers naar praktische oplossingen te leiden. Waar men vastliep, stelde hij grenzen of erkende bewust dat partijen bij bepaalde onderwerpen “agree to disagree”.
In Rotterdam waren gevoelige dossiers zoals asielopvang en de autogerelateerde stadsplanning aan de orde. Toch bereikten partijen over veel thema’s overeenstemming, wat volgens wethouders leidde tot een coalitie die goed de verscheidenheid van de stad weerspiegelt. Vertrouwen en discretie speelden daarbij een belangrijke rol: de onderhandelingen duurden ongeveer twee maanden zonder lekken, wat de samenwerking bevorderde.
De wethouders waarschuwen dat landelijk onderhandelen complexer kan zijn omdat ideologie daar vaker de boventoon voert. Succes vereist daarom voldoende wederzijds vertrouwen, realisme en het vermogen om prioriteiten van het gemeenschappelijk belang boven partijbelangen te zetten — precies de kwaliteiten waarmee Koolmees zich volgens hen heeft bewezen.