„In mijn jeugd deden kerkenraadsverkiezingen ertoe - hebben we niet iets verloren?"

In dit artikel:

Prof. dr. Gijsbert van den Brink (Vrije Universiteit Amsterdam) betoogt in Theologia Reformata dat de democratische gezindheid – niet alleen in politiek en universiteiten maar ook binnen kerken – aan het afkalven is. Aan de hand van zijn jeugdherinneringen beschrijft hij hoe kerkenraadsverkiezingen vroeger werkelijk telden: leden haalden soms hun ouders in rolstoelen om een beslissende stem uit te brengen, en dissidenten organiseerden soms last-minute acties om uitslagen te beïnvloeden. Zulke taferelen zijn volgens hem grotendeels folklore geworden.

Tegelijk waarschuwt Van den Brink dat het verdwijnen van actieve verkiezingen en de toenemende aanvulling van kerkenraden via coöptatie een democratisch tekort kan veroorzaken: de gemeente krijgt minder directe zeggenschap over wie bestuurt. De vaak gehoorde reactie dat de kerk geen democratie maar “christocratie” is, relativeert hij: ook een christocratie wordt concreet via menselijke besluitvorming, en daarom blijft het relevant wie macht uitoefent en op welke manier.

Zijn analyse vraagt om aandacht voor transparantie en legitimiteit van kerkelijke besluitvorming: het gaat niet alleen om het vermijden van vroegere spanningen, maar ook om het voorkomen van onzichtbare machtsprocessen en het behoud van betrokkenheid binnen de geloofsgemeenschap.