In Mexico hopen vrouwen op cultuurverandering na aanranding president
In dit artikel:
Claudia Sheinbaum, de populaire eerste vrouwelijke president van Mexico, is recentelijk op straat in Mexico-Stad aangerand toen een man haar van achter benaderde, zijn arm om haar heen sloeg, haar borsten betastte en haar nek kuste totdat een medewerker ingreep. Sheinbaum zei later dat ze het incident ter plekke niet doorhad en merkte op: "Ik maak dit nu als vrouw mee, maar het is iets wat alle vrouwen in ons land meemaken." Ze heeft aangifte gedaan en kondigde een plan aan om seksuele intimidatie in elke Mexicaanse staat strafbaar te maken, en om aanklagers en rechters bij te scholen in de aanpak van gendergeweld.
Het voorval valt samen met een nationaal patroon van geweld tegen vrouwen: uit onderzoek blijkt dat zeven op de tien vrouwen boven de 15 jaar ooit seksueel geweld meemaakten, en dagelijks vallen er naar schatting tien vrouwen ten prooi aan femicide. Veel misdrijven tegen vrouwen worden niet vervolgd; angst voor represailles weerhoudt velen ervan aangifte te doen. Hoewel online veel steun voor Sheinbaum is, heeft het incident geleid tot kritiek en bittere reacties van feministische groepen die vinden dat politieke beloften niet genoeg zijn.
Onder Sheinbaums bewind zijn wel enkele zichtbare stappen gezet: ongelijke betaling is ongrondwettelijk verklaard, er is een nieuw pensioenstelsel voor vrouwen en er worden opvang- en kinderzorgsystemen ontwikkeld om alleenstaande moeders te ondersteunen. In tal van gemeenten zijn zogenaamde puntas violetas opgericht als veilige plekken voor vrouwen die last hebben van intimidatie. Ook werd een ministerie voor Vrouwenzaken opgericht; Ingrid Gómez Saracibar is de eerste staatssecretaris en werkt aan preventie van geweld tegen vrouwen. Zij erkent dat vooral in plattelandsgebieden de machocultuur diepgeworteld is en dat één vrouwelijke president dat niet in één keer kan veranderen.
Actieve vrouwenrechtenstrijdsters zoals María de la Luz Estrada prijzen de maatregelen niet af, maar benadrukken dat structuurproblemen blijven: gebrek aan serieuze onderzoeken, rechters die femicides bagatelliseren en snelle vrijlating van verdachten. Haar kritiek is dat het beleid te veel inzet op hulp voor slachtoffers terwijl daders harder moeten worden aangepakt en justitiële attitudes moeten veranderen.
Sheinbaums eigen ervaring heeft het debat over gendergeweld in Mexico opnieuw aangewakkerd: haar positie maakt het incident extra zichtbaar, maar toont ook aan hoe wijdverbreid het probleem is en hoe veel er nog moet gebeuren om strafbaarheid, opsporing en maatschappelijke attitudes fundamenteel te veranderen.