In jaar tijd 208 burgers gedood door clustermunitie in Oekraïne
In dit artikel:
Mensenrechten- en hulporganisaties melden in hun jaarlijkse Clustermunitiemonitor dat het merendeel van de slachtoffers van clustermunitie vorig jaar opnieuw in Oekraïne viel: van 314 gemelde doden, allen burgers, waren 208 in Oekraïne. Een aanzienlijk deel van de slachtoffers — 57 doden — werd veroorzaakt door blindgangers; in 42% van de gevallen ging het om kinderen. Clustermunitie blijft internationaal omstreden en 112 landen steunden een verbod, terwijl Rusland en Oekraïne niet tekenden.
De communicatie van het Oekraïense leger kreeg een nieuwe klap door een storing bij satellietdienst Starlink; de uitval trof troepen aan het front en beperkte hun verbindingscapaciteit. Tegelijk nam het aantal grens- en luchtruimincidenten toe: Roemenië meldde dat een drone het Roemeense luchtruim in het grensgebied met Oekraïne binnendrong, waarna twee F-16’s het toestel volgden. Roemenië legt de verantwoordelijkheid bij Rusland en ontbood de Russische ambassadeur; Moskou wijst op Oekraïne en noemt het een mogelijke provocatie. President Zelensky stelde dat de drone ongeveer 10 kilometer Roemeens grondgebied had doorkruist en bijna een uur in NAVO-luchtruim vloog, al bevestigden Roemeense autoriteiten dat niet.
In Rusland claimde de Oekraïense militaire inlichtingendienst HOeR dit weekend verantwoordelijkheid voor meerdere sabotageacties op spoorlijnen: een explosie in de regio Orjol waarbij drie medewerkers van explosievenbestrijding omkwamen en twee ontsporingen in de regio Leningrad, waarbij onder meer een machinist werd gedood. Oekraïense media citeerden HOeR dat de acties ernstige logistieke verstoringen voor Russische militaire operaties veroorzaken. Het spoornetwerk blijft volgens experts van strategisch belang voor de Russische bevoorrading.
Militaire spanningen en tegenmaatregelen tekenen zich breder af in Oost-Europa. Polen en Roemenië lieten straaljagers opstijgen vanwege dreigingen door Russische drones; in Polen werden ook grondgebonden luchtverdedigingssystemen op scherp gezet en lokaal werden luchthavens en sirenes ingezet. Als reactie kondigde de NAVO de Oostelijke Schildwacht‑missie (Eastern Sentry) aan, met speciale aandacht voor het bestrijden van drones; Duitsland, het VK, Frankrijk, Denemarken en andere landen dragen bij en de missie gaat direct van start. Nederland stuurt vanaf 1 december twee Patriot‑systemen, een Nasams en anti‑dronesystemen naar Polen (voor een half jaar) en levert al F‑35’s die recent meerdere Russische drones neerhaalden.
Aan Russische kant werd tijdens de oefening Zapad-2025 een hypersonische kruisraket (Zirkon) afgevuurd in de Barentszzee, aldus het ministerie van Defensie. Tegelijk beschreef Moskou de gezamenlijke oefeningen met Belarus tot en met 16 september als routinematig; westerse schattingen noemen ongeveer 30.000 deelnemers, waarvan zo’n 8.000 op Belarus’ grondgebied.
De oorlog kent ook aanvallen verderop in Rusland: Oekraïense drones richtten schade aan bij de grote Kinef‑raffinaderij ten zuidoosten van Sint‑Petersburg en bij een raffinaderij in Oefa, waar korte tijd een brand woedde maar geen slachtoffers vielen. Dergelijke acties hebben tot doel Russische bevoorrading en olieresultaten te treffen.
Op politiek vlak ligt de vreedsonderhandeling tussen Moskou en Kyiv volgens het Kremlin stil; Rusland beschuldigt Europese landen van tegenwerken en zegt wel open te staan voor gesprekken. Internationaal leven voorstellen voor zwaardere sancties: voormalig president Donald Trump riep NAVO-landen in een brief op eerst te stoppen met Russische olie-inkoop en gezamenlijk strengere sancties te treffen, inclusief voorstellen voor secundaire sancties tegen landen als China — een maatregel die politiek en economisch gevoelig ligt omdat enkele NAVO- en EU‑landen nog afhankelijk zijn van Russische energie.
Op het slagveld meldt Oekraïne dat het de Russische opmars in de regio Soemy heeft weten te stoppen, al zouden Russische troepen nog meer dan 200 km² in die regio controleren. Ondertussen groeit binnen Rusland de zorg over getraumatiseerde terugkerende soldaten; bronnen zeggen dat ook president Poetin bezorgd zou zijn over de sociale gevolgen van oorlogstrauma onder veteranen.
Kortom: de meldingen variëren van humanitaire gevolgen van wapengebruik (clustermunitie) tot nieuwe tactische escalaties (droneaanvallen en spoor‑sabotage), versterkte NAVO‑verdediging tegen drones en voortgaande militaire oefeningen tussen Rusland en Belarus — allemaal signalen van aanhoudende spanning en internationalisering van de gevolgen van het conflict.