In het zieke huis kreunt elke deur als een maagd

woensdag, 3 december 2025 (00:00) - De Groene Amsterdammer

In dit artikel:

3 december 2025 – verschenen in Writers Unlimited 2026

Het stuk personifieert een "zieke huis" — een instituut waar mensen verblijven — en schildert in spitse, surrealistische beelden het leven binnen die muren. Bewoners leven goedkoop en bedlegerig, omringd door alledaagse dingen die hun waardigheid tegelijk behouden en ondermijnen: pantoffels en gordijnen, krappe medicatiepraktijken, en hulpverleners die routinematig ingrijpen. De tekst wisselt ironie en groteske humor: verzorging verschijnt tegelijk als troost (warm kompres, kussen), fysieke vernedering (het gebruik van hulpmiddelen tot in intieme zones) en dagelijkse verslaving (een bijna religieuze hoeveelheid koffie).

Kostenbesparing en bureaucratie komen scherp naar voren: artsen die infusen loskoppelen zodra er met opgeven wordt gedreigd, bewoners die placebo’s krijgen in plaats van echte medicijnen, en televisiezenders die nonstop reclamestroom en plat vermaak leveren. De schrijver bekritiseert ook de sensatiezucht rond slachtofferschap — brievenbus dicht tegen schandalen, nachtfilms over opgesloten vrouwen — en beschrijft hoe herinneringen, verlangens en lichamelijkheid verworden tot commentaar op verlies van autonomie.

Beelden van dieren (een hond die zichzelf uitlaat met de eigen riem, een halsband die om een menselijke pols past) en de herhaalde personificatie van het gebouw versterken de onwerkelijke sfeer. De tekst toont verder hoe bewoners worden aangeraakt en onderzocht door talloze handen in verschillende kleuren handschoenen, wat de ontneming van privacy en lichamelijke integriteit symboliseert. Een cynische noot eindigt met raadselachtige voorbeelden van arbeid en letselschade: wie schadevergoeding weigert, krijgt troostende bladvulling van een baas.

Toon en bedoeling: de tekst gebruikt speelse, soms schokkende beelden om een harde sociale kritiek te leveren op medische instituties, commercialisering van zorg en deontologische laatheid. Als literaire impressie werkt het stuk als een aanklacht tegen ontmenselijking in de zorg en tegen een samenleving die waardigheid vervangt door efficiëntie, spektakel en bezuiniging.