In de Willemsstraat werd eind negentiende eeuw het initiatief genomen voor de bouw van de gouden koets

In dit artikel:

De Willemsstraat in Amsterdam, ooit een armoedige en verwaarloosde buurt, stond bekend als de meest Oranjegezinde straat van de stad, ondanks de slechte woonomstandigheden. De straat, die oorspronkelijk een stinkende sloot was met het Ouwe Franschepad ernaast, kreeg zijn naam na de demping van de Goudsbloemgracht en ter ere van koning Willem I. De bewoners, vaak arm en met een eigen taal die Jiddische invloeden kende, waren fervente aanhangers van het koningshuis.

Jacobus Mens, bijgenaamd ‘de Bokkebek’, was een invloedrijke figuur in de straat. Hij stond aan het hoofd van een grote familie en leidde de Oranjevriendenkring, een groep die naast het organiseren van straatfeesten ook een inzamelingsactie startte voor de gouden koets bij de inhuldiging van koningin Wilhelmina in 1898. Deze kring probeerde de buurt trots te maken, maar was ook streng tegen socialisten.

De straat had een slechte reputatie, zoals schrijver Israël Querido treffend omschreef, maar speelde toch een belangrijke rol in de cultuur van de Jordaan, met meer dan 25 liederen die haar vermeldden. In 2015 bracht het GangenProject, gestart door Mieke Krijger als reactie op afbraak van de Pottenbakkersgang, met informatieborden een stukje historische gangcultuur terug in de straat. Zo blijft de complexe geschiedenis van de Willemsstraat zichtbaar en levend in het hedendaagse Amsterdam.