In 6 uur van Parijs naar Madrid: EU zet in op netwerk van snelle treinverbindingen
In dit artikel:
De Europese Commissie presenteert vandaag een actieplan om tegen 2040 een Europees hogesnelheidsnetwerk te creëren waarmee trajecten zoals Berlijn–Kopenhagen in 4 uur en Parijs–Madrid in 6 uur haalbaar moeten worden. Het initiatief moet reizigers overhalen korteafstandsvluchten te laten zitten en vaker voor schoner spoorvervoer te kiezen, door snellere verbindingen, eenvoudigere boeking en lagere tarieven mogelijk te maken.
Het plan identificeert bestaande knelpunten: landsgrenzen vormen nog steeds barrières, er bestaan uiteenlopende kaart- en boekingssystemen, tarieven zijn hoog en aansluitingen vaak slecht. De Commissie wil deze problemen tackelen met gerichte investeringen, minder regeldruk voor spoorbedrijven en harmonisatie van regels om op termijn een samenhangende Europese spoorsector te krijgen. Financiële middelen vereisen een ‘strategische dialoog’ met lidstaten; de uitvoering vraagt miljarden en politieke afspraken.
Brussel positioneert de investering ook als een economische versterking van de EU: snellere grensoverschrijdende verbindingen moeten handel vergemakkelijken en de interne markt beter laten functioneren. Daarnaast wordt ingezet op Europese ontwikkeling van de volgende generatie hogesnelheidstreinen om de industrie te ondersteunen.
Concurrentie op het spoor krijgt een centrale rol: waar marktwerking (zoals in Spanje en Italië) prijsverlagingen en meer reizigers bracht, dringen EU-regels aan op openstelling van stations, kaartverkoopkanalen en toegang tot rijdend materieel. Nieuwkomers kampen nu met praktische belemmeringen en financieringsproblemen. De Commissie dringt erop markten te openen, ook wanneer nationale monopolisten — zoals traditionele spoorbedrijven in een aantal landen, waaronder Nederland — nog dominant zijn; recent sleepte de Commissie Nederland daarvoor voor de Europese rechter.
Tot slot bevat het pakket maatregelen om reizigersrechten EU-breed gelijk te trekken: een gekocht treinkaartje moet gedurende een traject binnen de EU dezelfde bescherming bieden, ongeacht het aantal betrokken aanbieders. De Commissie levert bij het plan bovendien een routekaart met mogelijke spoorreistijden tussen 2030 en 2040.