Immuuntherapie verdrievoudigt overleving bij agressieve vorm van lymfeklierkanker
In dit artikel:
Onderzoek onder 42 patiënten met het zeldzame en agressieve syndroom van Richter laat zien dat de bispecifieke antistof epcoritamab veelbelovend is, vooral wanneer patiënten geen eerdere chemotherapie hebben gekregen. Richter ontstaat wanneer een langzaam groeiende lymfeklierkanker (zoals CLL) door DNA-fouten transformeert tot een snel groeiende variant met doorgaans zeer slechte prognose; de meeste patiënten overlijden binnen een jaar. In deze studie, gepubliceerd deze week in The Lancet Haematology en met een mediane opvolging van 38 maanden, leefden behandelde patiënten gemiddeld nog 27,5 maanden en bereikten enkele patiënten complete remissie.
De behandeling werkt met “grijpertjes”: epcoritamab bindt zowel aan kankercellen als aan T‑cellen, waardoor het eigen afweersysteem gericht kankercellen kan uitschakelen. Bij patiënten die alleen immuuntherapie kregen waren na zes tot acht weken bij iets meer dan de helft geen kankercellen meer aantoonbaar in de lymfeklieren; bij patiënten die eerst chemotherapie ontvingen was dat 29 procent. Zoals prof. Arnon Kater (Amsterdam UMC), coördinator van de studie, uitlegt: “Chemotherapie onderdrukt je afweersysteem, terwijl immuuntherapie juist draait om het activeren van je eigen afweer.”
Toegang tot de behandeling blijft echter problematisch. De zeldzaamheid van Richter bemoeilijkt grootschalige vervolgstudies en de fabrikant heeft geen plannen voor dure proeven, waardoor officiële Europese registratie en vergoeding onzeker en vertraagd zullen zijn. In de VS kan een middel soms sneller worden ingezet indien het voor een andere indicatie is goedgekeurd en richtlijnen dat toelaten, maar praktische en financiële belemmeringen beperken die optie voor de meeste patiënten. Bovendien zijn mensen met Richter vaak van onderzoek uitgesloten, wat de ontwikkeling van effectieve therapieën de afgelopen dertig jaar heeft afgeremd, terwijl voor andere vormen van lymfeklierkanker aanzienlijke vooruitgang is geboekt.