ICC bereidt zich met hulp van Nederland voor op nieuwe Amerikaanse sancties
In dit artikel:
President Donald Trump richt opnieuw zijn pijlen op het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag en dreigt nu met sancties tegen de hele instelling als het hof geen wijziging doorvoert in het Statuut van Rome. Volgens Amerikaanse berichten eist Trump een aanpassing die staatshoofden uitsluit van vervolging — mogelijk bedoeld om zichzelf te beschermen tegen onderzoeken die verband houden met onder meer aanvallen op vermeende drugsschepen bij Venezuela en eerdere onderzoeken naar het Amerikaanse optreden in Afghanistan.
Nederland, als gastland van het ICC, en andere lidstaten proberen de spanningen te sussen en bereiden tegelijk praktische maatregelen voor. Minister van Buitenlandse Zaken demissionair David van Weel bevestigt dat Washington sancties voorbereidt en zegt dat men bij de VS zal pleiten om daarvan af te zien; mochten sancties toch komen, wordt gekeken hoe het hof daartegen bestand kan zijn. Een belangrijk aandachtspunt is het verminderen van de afhankelijkheid van Amerikaanse diensten: als Amerikaanse bedrijven niet meer met het ICC mogen werken, raakt het hof onder meer bankieren en e-mailverkeer kwijt. Nederland helpt mee met het zoeken naar alternatieven, maar dat is lastig omdat Europa geen omvangrijke eigen cloud- en techreuzen heeft.
Eerder legde de regering-Trump al sancties op aan individuele ICC-functionarissen, waaronder procureur en enkele rechters — de Canadese rechter Kimberly Prost beschrijft de directe impact op privézaken als het verliezen van creditcards en de dagelijkse zorgen over betalingen. Het ICC handelt in zaken als oorlogsmisdaden, misdaden tegen de mensheid en genocide; recent zijn onder meer arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Netanyahu en oud-minister Galant wegens het gebruik van honger als wapen in Gaza. De VS en Israël zijn geen ICC-lid en verzetten zich tegen onderzoeken naar hun handelen.
Een wijziging van het statuut vereist goedkeuring van tweederde van de aangesloten landen (125 leden). Ondanks druk en intimidatie zegt Prost dat het hof zijn werk blijft doen: rechters baseren beslissingen op bewijzen en feiten en laten zich niet belemmeren — desnoods met pen en papier.