Huishoudens "mogen" duizenden euro's extra lenen - wat is dit voor financieel zelfbedrog?
In dit artikel:
Vanaf maandag mogen Nederlandse huishoudens volgens nieuwe criteria aanzienlijk meer consumptief krediet afsluiten — geld bedoeld voor aankopen die weinig waarde vasthouden, zoals auto’s, warmtepompen, elektronica of vakanties. De Vereniging van Financieringsondernemingen Nederland (VFN) juicht de wijziging toe: doordat inkomens dit jaar gemiddeld sterker stegen dan uitgaven, zou er meer leencapaciteit zijn. Het Nibud rekende uit dat uitgaven met circa 3,2% toenamen, terwijl inkomens gemiddeld met 4,5% stegen, wat volgens kredietverstrekkers “ruimte” creëert om te lenen.
De auteur bekritiseert die lezing scherp. Het vergroten van de leencapaciteit ziet hij niet als een teken van economische gezondheid maar als aanmoediging tot meer schuld. Belangrijke zorgpunten: de regeling geldt juist voor consumptieve uitgaven (geen investeringen), banken en de overheid presenteren lenen als hulp bij verduurzaming of koopkracht, en zelfs tijdelijke inkomensondersteuning zoals toeslagen wordt meegeteld als structureel inkomen. Dat laatste vergroot het risico dat huishoudens in problemen komen zodra die steun vervalt of kosten (bijv. energieprijzen) weer oplopen.
Daarnaast speelt de huidige renteomgeving: de afgelopen jaren zijn de rentes op leningen flink gestegen, waardoor lenen duurder is dan in het recente verleden. De schrijver wijst erop dat extra leenruimte geen cadeau is maar hogere rentekosten — bij een lening van bijvoorbeeld €10.000 lopen de jaarlijkse rentelasten al snel op tot “honderden euro’s” extra — en dat die betalingen vooral banken blij maken, niet huishoudens.
De kritiek richt zich op het bredere stelsel-effect: een economie die steeds meer op schuldfinanciering draait, creëert volgens de auteur afhankelijkheid van banken en overheidssubsidies en bevordert een cultuur van kortetermijnconsumptie in plaats van structurele inkomensverbetering. In plaats van versoepelde leenregels pleit hij voor beleid dat echte inkomensgroei en structurele lastenverlichting stimuleert, zodat mensen niet gedwongen worden te lenen voor basisbehoeften of verduurzaming.
Kort: de maatregel verhoogt formeel de leencapaciteit voor Nederlandse huishoudens (2025), maar roept vragen op over duurzaamheid, risico’s van meetellen van tijdelijke toeslagen en de belangen van kredietverstrekkers tegenover die van consumenten. De auteur ziet het als een stap richting een schuldeneconomie in plaats van echte financiële verbetering voor burgers.