Horen vrijbuiters thuis in een politieke partij?
In dit artikel:
Vooruit-gedeputeerde Jinnih Beels rekent in haar nieuwe boek "Dansen op een slappe koord" af met haar tijd als schepen en zet scherp vraagtekens bij de rol van partijen in de Belgische politiek. Centraal staat haar kritiek op de "particratie": de sterke macht en uniformiteit die partijen volgens haar afdwingen. Beels vertelt dat ze altijd met één been binnen en één been buiten Vooruit heeft gestaan en betreurt dat ze ooit een partijkaart kocht; dat heeft volgens haar zowel haarzelf als de partij problemen opgeleverd. Ze pleit expliciet voor meer onafhankelijken in het politieke landschap — mensen zonder strikte partijideologie maar met praktijkervaring — en wijst op voorbeelden zoals Jean-Marie Dedecker en Maurits Vande Reyde die zich als zelfstandige parlementairen profileren, ook al kwamen zij via partijlijsten in het parlement terecht.
Een opvallend element uit het boek is een persoonlijke brief aan Vooruit-voorzitter Conner Rousseau waarin Beels hem bedankt voor zijn tolerantie en benadrukt dat haar kritiek niet persoonlijk bedoeld is maar op de partikracht zelf. Rousseau heeft nog niet publiekelijk gereageerd. Binnen de partij stuit Beels’ openlijke kritiek echter op weerstand: Vlaams viceminister-president Melissa Depraetere wijst erop dat Vooruit intern wél ruimte biedt voor debat, maar verwacht dat beslissingen daarna eensgezind worden verdedigd — een lijn die Beels volgens haar heeft doorbroken.
Tegelijkertijd loopt de politieke druk op over de meerjarenbegroting: eerste minister Bart De Wever heeft volgens de krant nog 39 dagen om een akkoord te bereiken. Die krappe deadline levert onderlinge verwijten op. N-VA-fractieleider Axel Ronse schuift de verantwoordelijkheid vooral in de richting van de MR en hekelt wat hij ziet als onwil om harde besparingen door te voeren; hij koppelt dit ook aan verontwaardiging over sociale fraude die recentelijk in Verviers werd belicht. Liberalen als Egbert Lachaert reageren scherp en noemen de stelling dat de MR door N-VA 'bevrijd' zou zijn onzin, met verwijzingen naar eerdere regeringsvorming. CD&V-voorzitter Sammy Mahdi vraagt om een andere aanpak van de eerste minister en waarschuwt tegen partijen die zich al te vroeg in verkiezingsmodus begeven.
Tot slot kondigt Depraetere haar zwangerschapsverlof aan; voor het eerst in de Vlaamse regering wordt een collega tijdelijk als "waarnemend" minister benoemd. Praktisch betekent dat niet een beperkte bevoegdheid: de invaller krijgt alle bevoegdheden en wordt later officieel als minister geboekstaafd, ook al blijft de periode kort.
De verschillende items illustreren twee lopende spanningen: enerzijds de discussie over partijdiscipline versus onafhankelijke stemmen in de politiek, anderzijds de politieke druk en wrakingen rond het begrotingspact met een kille aftelling richting een mogelijk akkoord.