Hogere boetes en gerichtere controles moeten zwartrijden in ov voorkomen

In dit artikel:

Vanaf vandaag stijgt de boete voor zwartrijden van €50 naar €70; die verhoging geldt in heel openbaar vervoer (trein, bus, tram, metro) en het openstaande reisbedrag blijft daarbovenop verschuldigd. Betaalt iemand niet binnen twee weken, dan komt er €20 administratiekosten bij (voorheen €15). Wie direct bij NS met pin afrekent, krijgt €20 korting op de boete.

NS zet tegelijk in op meer en gerichte controles. Het spoorbedrijf ontwikkelde een AI-systeem dat op basis van eerdere metingen en controleacties voorspelt waar de pakkans van zwartrijders groot is — bijvoorbeeld welke trajecten of treinen. Controleurs krijgen die informatie binnenkort via een app. De data kwamen voort uit reguliere conducteurcontroles en extra acties op perrons, in stationsgebieden en soms het stilzetten van hele treinen om iedereen te controleren.

Het aantal uitgedeelde boetes steeg de afgelopen jaren sterk: ongeveer 180.000 in 2022, bijna verdubbeld twee jaar later, en dit jaar rekent NS op circa 400.000 boetes. NS-bestuurder Eelco van Asch noemt de verhoging al langer gewenst en rekent erop dat het hogere tarief mensen kan ontmoedigen om zonder kaartje te reizen. Naast financiële motieven wijst NS op veiligheids- en orde-overwegingen: geen kaartje hebben kan leiden tot discussies of agressie, reden waarom gerichte controle ook bedoeld is om reizigersruimte veiliger en eerlijker te houden.

Financieel betekent 400.000 boetes bij de nieuwe hoogte mogelijk ongeveer €8 miljoen extra opbrengst, maar NS benadrukt dat aanpak en veiligheid minstens zo belangrijke beweegredenen zijn.