Hoe werk je als journalist zonder stroom en internet? 'Ik kon zien wat er gebeurde, maar het niet vertellen'
In dit artikel:
Twee weken geleden zorgde een grootschalige stroomstoring in Spanje en Portugal voor een onverwachte crisis binnen de journalistiek, waarbij de afhankelijkheid van stroom en internet pijnlijk duidelijk werd. Bij de Lissabonse zender SIC Notícias viel het licht uit terwijl redacteur Marta Tuna het middagjournaal voorbereidde. Omdat vrijwel alle digitale kanalen platlagen en zelfs het overheidssysteem voor noodsituaties faalde, moesten journalisten zich begeven naar publieke plekken om informatie te vergaren. Terwijl noodgeneratoren de redactievloer van stroom voorzagen, werden reporterteams verspreid naar essentiële locaties zoals vliegvelden en ziekenhuizen.
In Madrid ondervonden freelancers Rebeca Mayorga en Lucila Runnacles vergelijkbare problemen. Mayorga, die werkte voor een internationaal persbureau, trok de straat op om beelden te maken zonder context, omdat alle gebruikelijke informatielijnen waren geblokkeerd. Runnacles, verbonden aan het Braziliaanse televisienetwerk Rede TV, voelde zich machteloos door het wegvallen van haar internet en moest improviseren met korte momenten van bereik om krantenkoppen te lezen en verslagen door te sturen.
De communicatie tussen verslaggevers en redacties verliep moeizaam en vaak via zwakke wifi-verbindingen, wat leidde tot het inzetten van een satellietwagen om live verslag te kunnen blijven doen. Tegelijkertijd deden er wilde geruchten de ronde over een vermeende Russische cyberaanval en een Europese wijdverspreide storing, maar journalisten konden deze niet verifiëren. Zowel Tuna als Mayorga benadrukten dat men terughoudend bleef met het delen van onbevestigde informatie en waakten tegen desinformatie, waarvan ook populaire foute citaten van politieke leiders deel uitmaakten.
Tijdens de stroomuitval fungeerde de radio als vrijwel enige betrouwbare informatiebron, waar men geboeid luisterde naar overheidsupdates. Runnacles betreurde het gebrek aan een eigen radio en voelde zich daardoor geraakt in haar professionele autonomie. Toch lukte het haar, met hulp van haar redactie, om diezelfde avond een nieuwsitem te produceren kort nadat de stroom was hersteld. Zowel zij als Mayorga benadrukten hoe cruciaal de samenwerking met collega’s was in deze situatie, ondanks hun freelance status.
Tuna merkte op dat traditionele media, ondanks het internetuitval, tijdens deze crisis het meeste vertrouwen genoten. Terwijl de online bezoekersaantallen op de redactie de hele dag nauwelijks te meten waren, schoten de kijkcijfers omhoog zodra het licht weer aan ging, wat het blijvende belang van televisiezenders en kranten als betrouwbare bronnen in tijden van nood onderstreepte. Deze stroomstoring liet zien hoe essentieel een sterke, gezamenlijke aanpak en het vertrouwen in mainstream media zijn wanneer digitale infrastructuren falen.