Hoe verder je vliegt, des te hoger de vliegtaks. Maar niet iedereen is blij met deze plannen

In dit artikel:

Het kabinet wil vanaf 2027 een afstandsafhankelijke vliegtaks invoeren: verre vluchten worden duurder dan korte. Minister Elco Heinen (Financiën, VVD) nam het plan op in de Miljoenennota en stelt dat de maatregel jaarlijks ongeveer 257 miljoen euro extra in de schatkist brengt bovenop de huidige vlakke heffing (nu 29,40 euro per ticket, die dit jaar circa 833 miljoen oplevert).

Hoe de nieuwe tarieven eruitzien
- Kort (tot 2.000 km): blijft 29,40 euro.
- Middel (2.000–5.500 km, bijvoorbeeld Griekenland en Turkije): 47,25 euro.
- Lang (>5.500 km): 70,86 euro.
De bedragen worden nog aangepast aan inflatie. Er komen uitzonderingen, onder meer voor vluchten naar Caribisch Nederland en enkele afgelegen zonbestemmingen binnen de EU (bijv. Canarische Eilanden).

Waarom het kabinet dit wil
De maatregel is zowel begrotingstechnisch van belang (extra inkomsten voor een minister die de cijfers rond moet krijgen) als bedoeld als klimaatinstrument volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Onderzoeksbureau CE Delft, dat voor het ministerie I&W onderzoek deed, concludeert dat de beleidsvariant weinig consumentenverlies veroorzaakt (passagiersdaling 0,1–0,7% in 2030) maar wel kan leiden tot lichte verschuivingen van verre naar kortere reizen en daarmee minder uitstoot.

Reacties en zorgen
- KLM is hevig tegen: het bedrijf vreest verlies van internationale verbondenheid en concurrentienadeel, en stelt dat veel Nederlanders zouden overwegen via België of Duitsland te vliegen als Nederlandse tickets duurder worden. Transferpassagiers (ongeveer een derde op Schiphol) zijn cruciaal voor KLM’s hub-model; het kabinet wil overstappers daarom buiten de heffing houden om de netwerkkwaliteit te beschermen.
- Milieuorganisaties vinden de maatregel onvoldoende; economen hadden eerder al gepleit voor hogere taksen op verre vluchten.
- EasyJet wijst op de totale lasten voor reizigers op Schiphol (zij noemen circa 86 euro per persoon aan diverse heffingen) en betoogt dat overstappers juist wél belast zouden moeten worden.

Vergelijking met andere landen en financiële context
Nederland komt met deze constructie ongeveer in het rijtje van afstandsgebonden heffingen in Duitsland (15–71 euro) en het VK (8–108 euro); België heeft veel lagere tarieven (5–10 euro). De oorspronkelijke belofte dat opbrengsten van de vliegtaks terugvloeiden naar verduurzaming van de sector is bij eerdere invoering niet nagekomen: opbrengsten belandden in de algemene middelen. Tegelijk ontvangt de luchtvaart wel incidentele steun uit fondsen zoals het Nationaal Groeifonds en het Klimaatfonds (honderd miljoenen).

Effecten op sector en werkgelegenheid
CE Delft verwacht geen grote daling van vluchten of aantasting van bereikbaarheid en werkgelegenheid; wel kan de winstgevendheid van maatschappijen enkele procenten teruglopen. Differentiatie naar reisklasse (businessclass zwaarder belasten) is door het kabinet niet gekozen vanwege uitvoerbaarheid en de komst van tussenklassen zoals premium economy.