Hoe Russische oplichters de nepadvertenties op Facebook met Bart De Wever maken en verkopen
In dit artikel:
Een internationaal crimineel netwerk zit achter de valse Facebookadvertenties met bekende Vlamingen, blijkt uit onderzoek van Pano. De advertenties, die in 2025 meer dan 1.100 keer Bart De Wever gebruikten en samen ruim 4 miljoen keer bekeken werden, leiden naar nepsites die beleggingen of “gouden” AI‑trucs beloven. Ook namen en merken als Gert Verhulst, Marc Coucke, Tom Waes en Vlaamse nieuwsmerken worden misbruikt om geloofwaardigheid te wekken.
Pano schakelde de Nederlandse ethische hacker Wouter van Dongen in, die op gespecialiseerde fraudesites tienduizenden kant‑en‑klare nepadvertenties vond. Voor enkele honderden euro’s kunnen oplichters foto’s, video’s en complete instructies downloaden en per land populaire scams selecteren; wereldwijd staan er zo’n 50.000 advertenties, voor België ruim 1.500. Via lekken in servers lokaliseerde Van Dongen 430 pc’s die de oplichters gebruiken en kon hij live meekijken in hun systemen. Hij ontdekte dat de organisaties als zakelijke bedrijven opereren — met teams voor content (veelal met AI‑hulp), techniek, advertentiecampagnes en een centrale leiding — en dat ze vaak binnen kantooruren werken.
Financiële documents die Van Dongen inzag tonen aanzienlijke omzetten: in één maand rapporteerde het netwerk 2,7 miljoen dollar omzet met een winst van ongeveer 1 miljoen dollar; de grootste kostenpost is de aankoop van Facebook‑advertenties, waarmee Meta de frauduleuze promoties financiert. De technische sporen leiden vooral naar Russische steden zoals Voronezh, Moskou en Belgorod; Van Dongen vond naam en adres van een tiental (veelal jonge) betrokkenen. Hij schat dat het grotere netwerk jaarlijks tussen de 80 en 120 miljoen euro kan verdienen.
Voor Belgische justitie vormt de transnationale aard van de operatie een groot probleem. Magistraat Peter Peereboom benadrukt dat sommige landen geen mede‑werking bieden of uitlevering weigeren, en dat veel groepen mogelijk door staten worden getolereerd of ondersteund. Ook wijst hij op een technologisch tekort: parketten beschikken niet over de AI‑tools die criminelen wel inzetten, waardoor dossiers manueel moeten worden geanalyseerd.
Werkwijze van de scam: de advertenties bootsen nieuwsartikels na en lokken bezoekers naar een nepsite met een “groot geheim” over beleggen. Na het achterlaten van gegevens volgt snel telefonisch contact; slachtoffers worden aangespoord met kleine bedragen (bv. €250) te beginnen en vervolgens meer te investeren, met beloftes dat AI het werk doet — maar het geld verdwijnt en wordt niet teruggegeven.
De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) raadt aan URL’s te controleren, rechtstreeks op de vermeende nieuwswebsite te zoeken, op onnatuurlijke taal of vertaalfouten te letten en bij video’s te luisteren naar eventuele afwijkende stemmen of slechte lip‑sync, signalen die vaak duiden op deepfakes. Voor gebruikers, platforms en justitie ligt de uitdaging in betere detectie, internationale samenwerking en meer tooling tegen AI‑gedreven fraude.