Hoe politici hun campagne voeren met hun boeken - en talkshows dat gretig laten gebeuren

In dit artikel:

Kort voor de verkiezingen verschijnen politici vaak met een boek: een persoonlijk manifest dat tegelijk campagne-instrument is. Recent verschenen titels – onder anderen Henri Bontenbals Het kan echt anders en PVV’ers Marjolein Fabers Mij krijgen ze niet klein – volgen die traditie van politieke memoires en programmateksten die in de weken van de campagne verschijnen. Ook eerdere voorbeelden (Rob Jetten, Emile Roemer, Wouter Bos, Jan Peter Balkenende) tonen dezelfde timing: publicatie vlak voor een stembusronde.

De functie is helder: het boek geeft de politicus een onderwerp om de campagne te structureren en levert uitnodigingen voor talkshows op, waar het thema van het boek vaak het gesprek bepaalt (recent: migratie). Meten aan schermtijd levert zichtbare resultaten op. Faber kreeg optreden na optreden – van SBS6 en RTL Tonight tot een ruim halfuur bij Pauw en De Wit – en staat op de Schermtijdteller op plek twee binnen haar partij, na Wilders. Bontenbal maakte eveneens terrein goed: hij was de afgelopen weken veelvuldig te gast bij programma’s als Eva, Buitenhof en Café Kockelmann en is een van de meest besproken lijsttrekkers op televisie.

Of zulke werken na de verkiezingen nog van blijvende waarde zijn, is de vraag. Sommige titels functioneren vooral als lang pamflet: ze bieden vooral gelegenheid om standpunten te herhalen en mediaruimte te claimen. Andere boeken, zoals dat van NSC’er Eddy van Hijum over Overijssel in 1591, verkopen minder en trekken minder aandacht, maar vertellen wel iets wezenlijks over de auteur en de identiteit van de partij — een inkijkje in passie en achtergrond dat niet direct op zetelwinst is gericht.

Kortom: politieke boeken van lijsttrekkers en kandidaten zijn vooral strategische middelen om zichtbaarheid en agendaplacering te kopen tijdens de campagne. Ze leveren veel talkshowtijd en helpen een thema te verankeren in het publieke debat, maar variëren sterk in diepgang en blijvende relevantie; sommige titels onthullen vooral imago en standpunt, andere geven meer inzicht in persoonlijke motivatie en partijprofiel.