Hoe pakken vrijgelaten gijzelaars de draad op? „Je mag nu best even egocentrisch leven"

In dit artikel:

Maandagmorgen werden twintig Israëlische gijzelaars uit Gaza na ruim twee jaar vrijgelaten. Arjan Erkel, zelf in 2002 meer dan anderhalf jaar gevangengehouden in Dagestan toen hij voor Artsen zonder Grenzen werkte, herkende bij het nieuws onmiddellijk oude emoties: onzekerheid, hulpeloosheid en uitzichtloosheid. Zijn eigen ontvoering had een ander motief — zijn ontvoerders eisten losgeld — en speelde zich af in een kleine, donkere schuilplaats waar hij nauwelijks kon bewegen. Toch raakte hem het onrecht dat de Israëlische gevangenen ondergingen, zeker toen sommigen publiek werden tentoongesteld in filmpjes.

Erkel schetst welke mengeling van gevoelens de vrijgelatenen waarschijnlijk zullen ervaren: blijdschap, ongeloof, dankbaarheid, maar mogelijk ook overlevingsschuld omdat anderen niet terugkeerden. Hij verwacht dat Israëlische instanties en familie hen de eerste zorg en aandacht zullen geven en adviseert de teruggekeerden in die eerste fase vooral te genieten van de liefde en zorg rondom hen. Tegelijk waarschuwt hij dat nuchterheid geboden is: professionele psychologische hulp kan veel betekenen en het is verstandig niet toe te laten dat die jaren je hele leven blijven bepalen.

Vanuit zijn eigen hersteltraject deelt Erkel praktische lessen: hij wilde na zijn vrijlating een jaar rust, maar kreeg van zijn psycholoog het advies weer structuur te zoeken. Lezingen geven en een boek schrijven gaven hem ritme en hielpen bij het terugbouwen van zijn leven. Zijn kernboodschap aan de vrijgelatenen is vergelijkbaar: omring je met zorg, schuw professionele hulp niet en probeer stap voor stap weer vaste patronen op te bouwen zodat die jaren beperkt blijven tot een afgesloten hoofdstuk.