Hoe 'neutrale' persbond stiekem activisme voert: van Gaza tot Zwarte Piet
In dit artikel:
De NVJ presenteert zichzelf als de vakbond van ruim achtduizend journalisten die opkomt voor persvrijheid, maar de afgelopen jaren rijst de vraag of die organisatie nog neutraal is. Recente acties en de politieke betrokkenheid van meerdere (ex-)bestuurders tonen een duidelijke verschuiving richting progressief-links en aktievisme, wat tot kritiek leidt dat conservatieve of rechtsgerichte journalisten onvoldoende worden vertegenwoordigd.
Een opvallend voorbeeld is de deelname van de NVJ aan een internationale actie van Avaaz en Reporters Sans Frontières op 1 september 2025, waarbij redacties werden opgeroepen een daglang stilte te betrachten voor journalisten in Gaza — met zwarte voorpagina’s, zwart beeld of een metronoom op de radio — en online campagnes met de hashtag #ProtectJournalistsInGaza. Critici vinden dat de vakbond hiermee partij koos in een scherp politiek conflict en voorbijging aan de rol van Hamas en de druk waaronder lokale journalisten kunnen staan. Eerder, op 18 mei 2025, liep de NVJ mee in een massademonstratie in Den Haag; penningmeester Robbert Minkhorst erkende dat dit ‘partij kiezen’ was, maar achtte het nodig.
De persoonlijke achtergronden van meerdere bestuursleden versterken het beeld van politieke nabijheid. Ana Karadarevic, eerder NVJ-bestuurder voor zelfstandigen, trad na haar vertrek toe als duo-voorzitter van GroenLinks Amsterdam (2023), werkte als persvoorlichter bij VluchtelingenWerk en is actief bij de Partij voor de Dieren. Fréderike Geerdink, lid van het beleidsteam Persvrijheid, uitte op sociale media scherpe kritiek op columnist Wierd Duk en reed mee in een bus van Kick Out Zwarte Piet naar de intocht in Dokkum (2017), acties waarmee ze duidelijk stelling nam in culturele en politieke debatten. Jos Everaers, lang actief binnen de ledengroep werknemers, heeft een verleden in de radicale kraakbeweging en was betrokken bij linkse stadsjournalistiek en harde acties uit de jaren tachtig.
Ook Kees Boonman veroorzaakte ophef door in 2019 een vergelijking te trekken tussen Thierry Baudet en de jaren dertig, wat door velen als historisch geladen en partijdig werd gezien. Vicevoorzitter Rowan Blijd profileert zich op het onderwerp diversiteit: zij betoogt dat de Nederlandse nieuwsvoorziening te wit en uit een smal sociaal milieu komt, en publiceerde een progressief-feministisch boek dat haar politieke profiel onderstreept.
Het cumulatieve beeld volgens de kritiek: de NVJ mengt zich steeds nadrukkelijker in maatschappelijke discussies vanuit een progressieve invalshoek. Dat leidt tot een gevoel van uitsluiting bij conservatieve journalisten en tot aantijgingen van selectieve verontwaardiging — luid protest bij thema’s als Gaza en Zwarte Piet, maar opvallende stilte wanneer migratiekritische of rechts-conservatieve journalisten onder vuur liggen. Daarmee staat de bewering van de NVJ als neutrale hoeder van persvrijheid op de tocht.