Hoe nepbeelden van haaien in het zwembad viraal gingen nog vóór orkaan Melissa Jamaica bereikte
In dit artikel:
Rond de komst van orkaan Melissa naar Jamaica circuleerden op TikTok, Instagram en Facebook talrijke virale beelden van verwoesting en zelfs haaien in hotelzwembaden. VRT NWS en persagentschap AFP onderzochten deze video’s en concludeerden dat veel materiaal misleidend of volledig nep is, gedeeld vooral om views en likes te genereren.
Wat er precies opdook
- Hergebruikte archiefbeelden: meerdere clips die stormschade tonen – een hond die door een poort worstelt, een omgewaaide boom, een losgeraakt dak – bleken eerder tijdens andere stormen opgenomen te zijn (onder meer Servië 2023, Mesa Arizona 2023 en buurt New Orleans). Zoekacties met tools als Google Lens lieten zien dat dezelfde beelden al vaker werden hergebruikt bij eerdere stormen.
- AI-gecreëerde of bewerkte haaienbeelden: een Instagram-video van haaien in een hotelzwembad werd miljoenen keren bekeken, maar vertoont aanwijzingen van digitale manipulatie (vervagende vlekken die watermerken verbergen, onrealistische positie van de dieren, geen eerdere versies terug te vinden). Een ander TikTok-voorbeeld toont visuele fouten bij de haai en vervormingen aan gebouwen.
- Nepbeelden van het oog van de storm: spectaculaire opnames waarin men vanuit een passagiersvliegtuig het “oog” van Melissa filmt circuleren miljoenen keren. Experten leggen echter uit dat het oog van een orkaan niet kan kantelen op de manier waarop die clips dat tonen. Sommige video’s dragen zelfs #madewithai in de beschrijving, en commerciële vluchten werden tijdens de storm omgeleid — het onwaarschijnlijke karakter van zulke passagiersbeelden schept twijfel.
Waarom deze beelden onbetrouwbaar zijn
- Veel video’s verschenen online voordat Melissa Jamaica bereikte.
- Technische signalen wijzen op AI-manipulatie of montage (weggepoetste watermerken, onlogische visuele elementen).
- Realtime bronnen zoals vluchtgegevens laten zien dat gewone passagiersvliegtuigen de storm mijdeden, terwijl legitieme onderzoeksvluchten van het Amerikaanse leger wel data verzamelden.
Acties en context
- TikTok verwijderde tientallen video’s na meldingen van misleiding.
- Dergelijke hoaxes zijn geen nieuw fenomeen; vergelijkbare nepbeelden met haaien bestonden al tijdens orkaan Irene in 2011.
Kort advies voor gebruikers
Controleer bronnen en datums, gebruik reverse image search bij verdachte clips, let op AI-watermerken of visuele fouten en vergelijk met vertrouwde nieuwsbronnen voordat je video's deelt.