Hoe moet het verwoeste Gaza weer worden opgebouwd? 'Stel Israël aansprakelijk voor de kosten'
In dit artikel:
Na twee jaar van geweld staat Gaza voor een wederopbouwklus die jaren zal duren. Tijdens de Gazatop in Sharm al‑Sheikh zei president Donald Trump maandag dat “de wederopbouw kan nu beginnen” nadat een vredesplan officieel werd ondertekend. Dat markeert het formele begin van de volgende fase: bepalen wie wat gaat betalen en hoe het herstel wordt georganiseerd.
Volgens de BBC is ongeveer 90 procent van de gebouwen in Gaza beschadigd of verwoest; vrijwel alle vitale infrastructuur ligt in puin en veel bewoners zitten in tentenkampen tussen de resten van hun woonwijken. Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit, benadrukt dat het opruimen van het puin op zich al een enorme, tijdrovende en risicovolle operatie is: “Er liggen nog veel lichamen onder het puin” en er kunnen onontplofte explosieven aanwezig zijn. Daarnaast is er de vraag wat van het puin hergebruikt kan worden en hoe dat proces zorgvuldig en respectvol gebeurt.
Prioriteiten liggen volgens Hilhorst eerst bij noodreparaties van basisvoorzieningen zoals water- en elektriciteitsnetten en het herstel van ziekenhuizen en klinieken die zwaar zijn beschadigd. Pas daarna kan grootschalige wederopbouw van woningvoorraad en economie beginnen. Een deel van die herbouw zal bottom‑up plaatsvinden: veel Gazanen zullen op het puin zelf eenvoudige, verbeterde huizen optrekken in plaats van te wachten op grootschalige projecten.
Financiering is onmisbaar en moet internationaal gedragen worden; ook private bedrijven kunnen meedoen, maar die brengen het risico van hogere huren en uitsluiting met zich mee. Hilhorst uit bovendien verbazing dat Israël vooralsnog niet financieel betrokken lijkt te worden, terwijl het volgens haar als verantwoordelijke partij voor veel van de verwoesting aansprakelijk zou moeten zijn — en dat dit ook onder internationaal recht zo wordt gezien.
Essentieel voor een duurzaam herstel zijn bindende afspraken over financiering en bestuur van Gaza. Zonder een politiek inclusieve en duurzame oplossing bestaat het gevaar dat wederopbouw weer ten prooi valt aan nieuw geweld, waardoor herstelinspanningen uiteindelijk tevergeefs kunnen blijken.