Hoe laat zijn de eerste uitslagen bekend? Zo verloopt de verkiezingsdag

In dit artikel:

Woensdag zijn de Tweede Kamerverkiezingen; stembureaus gaan in de regel om 7.30 uur open, maar op enkele locaties kun je eerder stemmen. Op sommige stations openen bureaus al bij zonsopgang (bijv. Winterswijk om 5.00 uur, Breda 5.15 uur, Zwijndrecht 5.30 uur) en een klein aantal locaties is zelfs rond middernacht kort open (traditioneel station Castricum; in Zwolle en Arnhem wordt dat nachtstemmen extra gevierd). In de ochtend geven veel lijsttrekkers hun stem uit in hun woonplaats.

Tijdens de dag publiceert onderzoeksbureau Ipsos tussentijdse opkomstcijfers op verschillende momenten, en ook gemeenten maken soms tussentijdse cijfers bekend. Het weer kan de opkomst beïnvloeden: voor woensdag verwacht Weeronline langere periodes met lichte regen in de noordwestelijke helft van het land, met uitbreiding richting midden op de middag; het zuidoosten blijft grotendeels droog.

Stembureaus sluiten om 21.00 uur; direct daarna volgt de exitpoll van Ipsos, gebaseerd op 65 speciaal geselecteerde stembureaus en aanvullende anonieme vragen elders. De exitpoll geeft een vroege indicatie van de verdeling van zetels en kwam bij de vorige Kamerverkiezingen slechts twee zetels af van de definitieve uitslag (met enkele partijen die in de definitieve telling één of twee zetels meer of minder kregen).

Na sluiting start het tellen en druppelen uitslagen per gemeente binnen. Kleine gemeenten strijden soms om wie het eerst kan melden; in 2023 was Schiermonnikoog de snelste. Gewoonlijk lopen de binnenkomsten van uitslagen door tot in de nacht en het weekend: in 2023 was 98% geteld in de nacht van woensdag op donderdag, twaalf gemeenten misten nog resultaten en Amsterdam gaf als laatste gemeente pas op zaterdag zijn uitslag door. De Kiesraad stelt de officiële verkiezingsuitslag vast op vrijdag 7 november.

Kortom: stemmogelijkheden variëren per locatie en tijd, tussentijdse opkomst- en weerberichten geven een indruk van de opkomst, de exitpoll volgt meteen om 21.00 uur, en de definitieve landelijke vaststelling van de uitslag gebeurt enkele dagen later door de Kiesraad.